เยาวชนกับเวที(เครียดๆ)‘กระจายอำนาจ’ สีสันวันส่งท้ายสมัชชาปฏิรูปชายแดนใต้

6 January 2012

อารีด้า สาเม๊าะ

โรงเรียนนักข่าวชายแดนใต้ ศูนย์เฝ้าระวังสถานการณ์ภาคใต้

จบลงไปแล้วสำหรับเวทีใหญ่ต้อนรับปีมะโรง สมัชชาปฏิรูปเฉพาะประเด็น 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ “ชายแดนใต้ไม่ทอดทิ้งกัน” ที่เริ่มมาตั้งแต่วันที่ 4–5 มกราคม 2555 ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา

ถึงเนื้อหาจะดูสวนทางกับบรรยากาศการพักผ่อน จากการต้อนรับปีใหม่ของคนในสามจังหวัดชายแดนใต้ แต่ผู้คนก็เข้าร่วมเวทีนี้กันเนืองแน่นร่วมพันคน เข้ามาร่วมถกร่วมฟังประเด็นชวนเครียด ทั้งการใช้กฎหมายเพื่อรักษาความมั่นคง (ของรัฐ) และประเด็นการกระจายอำนาจ เมื่อบวกรวมกับบรรยากาศที่ดูเป็นทางการ จึงไม่น่าแปลกใจที่ผู้ที่ให้ความสนใจส่วนใหญ่ จะเป็นผู้ใหญ่มีอายุ แต่กระนั้นก็มีเยาวชนแซมปนให้เห็นอยู่ไม่น้อย

ส่งผลให้บรรยากาศในห้องประชุมมหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา แตกต่างอย่างชัดเจนกับบรรยากาศนอกห้องประชุมที่มีแดดร้อนแรง แต่กลับมีกลุ่มนักเรียนชายวัย 14–15 ปี นั่งหลบแดดอยู่บริเวณชายคาหน้าห้องประชุม ดูไม่น่าจะเป็นกลุ่มเป้าหมายหลักของเวทีนี้ แต่เด็กน่าจะมีเหตุผลอะไรบางอย่าง ที่นำพวกเขาเข้าร่วมงานนี้

เมื่อเดินไปสอบถามได้ความว่า เป็นนักเรียนมัธยมต้นของโรงเรียนจริยธรรมวิทยาศึกษามูลนิธิ จากอำเภอจะนะ จังหวัดสงขลา ที่เดินทางเข้าร่วมเวทีนี้กว่า 30 คน โดยการนำของอาจารย์อับดุลซูโกร ดินอะ ผู้ช่วยผู้จัดการโรงเรียนจริยธรรมวิทยาศึกษามูลนิธิ หนึ่งในกรรมการสภาประชาสังคมชายแดนใต้

นักเรียน – น้องๆ นักเรียนมัธยมต้นจากโรงเรียนจริยธรรมวิทยาศึกษามูลนิธิ อำเภอจะนะ จังหวัดสงขลา

กลุ่มนักเรียนชายประมาณ 10 คน ที่นั่งหลบร้อนกันอยู่ช่วยกันอธิบายว่า มาเพื่อเข้าร่วมเวทีปฏิรูปชายแดนใต้ เมื่อถูกถามว่าเวทีสมัชชามีไว้เพื่ออะไร คำตอบที่ได้รับน่าสนใจยิ่ง

“เพื่อให้คนในสามจังหวัดชายแดนใต้ ได้มีอำนาจในการตัดสินใจ และเกิดความยุติธรรม”

เป็นคำตอบที่ตรงวัตถุประสงค์การจัดเวที “ชายแดนใต้ไม่ทอดทิ้งกัน”

ถึงกระนั้นก็ยังมีหนุ่มน้อยใส่แว่นอีกคนทำหน้าไม่เข้าใจคำถาม คำตอบจากปากหนุ่มน้อยคือ

“ไม่รู้”

เมื่อถูกถามด้วยคำถามยาวกว่าหนึ่งประโยค หนุ่มน้อยนายนี้ ถึงกับหันไปถามเพื่อนๆ ด้วยภาษามลายูว่า

“พี่เขาถามอะไร”

ไม่น่าแปลกใจมากนัก ถ้าเป็นเด็กนักเรียนจากสถาบันปอเนาะ ที่สอนด้วยภาษามลายูทั้งหลักสูตร อาจจะไม่เข้าใจภาษาไทย แต่โรงเรียนจริยธรรมวิทยามูลนิธิ เป็นโรงเรียนเอกชนสอนศาสนา ที่ไม่น่าจะมีเด็กไม่เข้าใจภาษาไทย

เมื่อสอบถามกลับไป ก็ได้คำตอบที่ทำให้แปลกใจมากยิ่งขึ้น เมื่อเพื่อนๆ ช่วยกันตอบว่า

“เขาอยู่ต่างประเทศมานานครับ เพิ่งกลับมา” ทำให้เด็กชายคนนี้ น่าสนใจทันที

เด็กชายคนนี้ชื่อ อัฟฟาน บากา อายุ 16 ปี เพิ่งกลับมาใช้ชีวิตในประเทศไทยได้เพียง 1 ปี 6 เดือน

ก่อนหน้านี้อยู่ที่รัฐนิวยอร์ก ประเทศสหรัฐอเมริกามานานกว่า 15 ปี นานพอที่จะทำให้อัฟฟานไม่เข้าใจภาษาไทยมากนัก

จึงไม่แปลกที่จะได้ยินคำตอบอย่างตรงไปตรงมาจากปากของเด็กหนุ่มวัย 16 ปี คนนี้ เมื่อถามว่า ได้อะไรจากเวทีนี้บ้าง

“I don’t understand what they are talking about”

ถ้าแปลตรงไปตรงมาก็คือ “ผมไม่เข้าใจว่าเขาพูดเรื่องอะไรกัน”

นั่นด้วยเนื้อหาที่ยากเกินวัยนี้จะเข้าใจ และภาษาไทยที่ยังใช้ได้ไม่แข็งแรง ทำให้หนุ่มน้อยคนนี้ไม่ได้รับประโยชน์จากการมาในครั้งนี้มากนัก และยังมีเหตุผลที่น่าฟังตามประสาเด็กๆ อยู่

“ผมอยากออกมาเปิดหู เปิดตา และอยากให้สังคมข้างนอกรู้จักโรงเรียนของพวกเรา ผ่านเครื่องแบบนักเรียนที่พวกผมใส่มา แค่นั้นเอง” ทั้งหมดยังคงเป็นคำตอบผ่านภาษาอังกฤษอยู่เช่นเดิม

เหตุผลของเด็กๆ ดูแตกต่างอย่างสิ้นเชิงจากมุมมองของสองหนุ่มนักศึกษา ชั้นปีที่ 2 คณะศิลปศาสตร์ วิชาเอกรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยอิสลามยะลา วิทยาเขตปัตตานี ตำบลเขาตูม อำเภอยะรัง ที่เข้าร่วมแค่วันเดียวคือวันที่ 5 มกราคม 2555 ซึ่งวันนี้มีการถกกันในประเด็นที่ทั้งสองสนใจ นั่นคือ “การกระจายอำนาจ”

นักศึกษา – สองหนุ่มนักศึกษา ชั้นปีที่ 2 คณะศิลปศาสตร์ วิชาเอกรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยอิสลามยะลา วิทยาเขตปัตตานี

หนึ่งในสองคนคือ นายซาบีดี หลงหัน เป็นนักศึกษาชาวจังหวัดสตูล ที่บอกว่า เข้าร่วมเวทีครั้งนี้ เพื่อมาฟังเรื่องกระจายอำนาจโดยเฉพาะ และมีความเชื่อมั่นว่า การกระจายอำนาจจะสามารถช่วยให้ปัญหาของสามจังหวัดดีขึ้น หากประชาชนในพื้นที่มีสิทธิในการตัดสินใจด้วยตัวเอง จากการติดตามเวทีกระจายอำนาจมาสักพักเห็นว่า เป็นเรื่องดีทำให้ประชาชนเข้าใจเรื่องการกระจายอำนาจ เพราะประชาชนคือเครื่องมือสำคัญในการแก้ไขปัญหาในพื้นที่

อีกเหตุผลของความสนใจ เขาอธิบายสั้นๆ ว่า “ผมสนใจในฐานะที่เป็นมุสลิมคนหนึ่ง ประเด็นหลักของคนที่นี่คือคนมุสลิมกำลังเดือดร้อน ผมจึงอยากมารับฟังว่า ที่นี่พี่น้องเราจะจัดการกับปัญหาที่เกิดขึ้นอย่างไร”

นี่เป็นเพียงกลุ่มผู้ให้ความสนใจเวทีสมัชชาปฏิรูปเฉพาะประเด็น 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ “ชายแดนใจต้ไม่ทอดทิ้งกัน” คราวนี้ ที่ทำให้เห็นว่า การกระจายอำนาจเป็นที่รับรู้และเข้าถึงกลุ่มคนทุกระดับหรือไม่

สำคัญยิ่งไปกว่านั้น พวกเขาควรจะมีส่วนร่วมออกแบบการอยู่ร่วมกันของบ้านเมืองตัวเองอย่างไร

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง

8ปีไฟใต้ จัดงานใหญ่สมัชชาปฏิรูป เน้นกระจายอำนาจ-แก้ปัญหายุติธรรม

http://www.deepsouthwatch.org/node/2626