หายไปนานเนื่องจากติดภารกิจหลายอย่าง กลับมาเกาะติดกันต่อครับ
.........................................
เกาะติดทรัมป์กับโลกมุสลิม จากนโยบายสู่การปฏิบัติ (ตอนที่ 12/1 ):
สัมพันธ์สหรัฐฯ-อิสราเอล ในยุคทรัมป์
ดร.มาโนชญ์ อารีย์
โครงการศึกษาอิสลามการเมืองและโลกมุสลิม ภาควิชารัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
แม้อิสราเอลจะไม่ใช่ส่วนหนึ่งของโลกมุสลิมและโลกมุสลิมส่วนใหญ่ก็ไม่ยอมรับอิสราเอลมาตั้งแต่ต้น แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าปัญหาการยึดครองดินแดนปาเลสไตน์ทำให้โลกมุสลิมต้องเข้ามาเกี่ยวข้องกับอิสราเอลในแง่ของการต่อสู้เพื่อชาวปาเลสไตน์ตลอดมา ปัจจัยหนึ่งที่ส่งผลสำคัญต่อสถานการณ์ปาเลสไตน์และตะวันออกกลางมาอย่างยาวนานคือความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐอเมริกากับอิสราเอล ฉะนั้น ในซีรี่ตอนที่ 12 นี้ จึงอยากนำเสนอเกี่ยวกับความสัมพันธ์สหรัฐฯ-อิสราเอลในยุคของประธานาธิบดีทรัมป์ เพราะมีผลสะเทือนสูงมากไม่เฉพาะต่อชาวปาเลสไตน์และโลกมุสลิมเท่านั้น แต่ยังทำให้ประชาคมโลกทั่วไปหันกลับมาทบทวนจุดยืนต่อปัญหาอิสราเอลกับปาเลสไตน์อีกครั้ง โดยเฉพาะในประเด็นดินแดนอัลกุดส์ หรือเยรูซาเล็ม
หากจะกล่าวถึงความสัมพันธ์ที่ผ่านมาระหว่างสหรัฐฯ กับอิสราเอลในยุคก่อนประธานาธิบดีทรัมป์ คงสรุปภาพรวมได้ไม่ยากเพราะเป็นที่ชัดเจนว่าทั้งสองประเทศนี้มีความสัมพันธ์กันอย่างแนบแน่นมายาวนาน อิสราเอลถือเป็นพันธมิตรสำคัญที่สุดของสหรัฐฯ ในตะวันออกกลาง ได้รับความช่วยเหลือจากสหรัฐฯ มากเป็นอันดับต้นๆ โดยส่วนใหญ่จะเป็นความช่วยเหลือทางการทหารและงบประมาณเพื่อหนุนอิสราเอลในความขัดแย้งกับชาวปาเลสไตน์และอิหร่าน อันที่จริงก็คงไม่ใช่เรื่องแปลกเพราะสหรัฐเองก็สนับสนุนอิสราเอลมาตั้งแต่ก่อตั้งประเทศ ทั้งนี้ ปัจจัยสำคัญหนึ่งมาจากการที่ชาวยิวในสหรัฐฯมีอิทธิพลสูงมากทั้งในทางการเมือง เศรษฐกิจ สังคม และสื่อต่าง ๆ
ปัจจุบันสหรัฐอเมริกาเป็นที่ตั้งถิ่นฐานของชาวยิวที่ใหญ่เป็นที่สองของโลกรองจากอิสราเอลหรือประมาณ 6 ล้านคน เรียกว่าอเมริกันเชื้อสายยิว คิดเป็นสัดส่วนร้อยละประมาณ 1.7 ของประชากรอเมริกันทั้งหมด อิสราเอลใช้ตัวแทนเหล่านี้ทำหน้าที่ประสานผลประโยชน์ของตัวเองในสหรัฐอเมริกา หรือที่เรียกว่ายิวล็อบบี้ยิสต์ ทั้งในนามบุคคลและกลุ่มบุคคล โดยเฉพาะเพื่อขับเคลื่อนนโยบายต่างประเทศของสหรัฐฯ ให้ไปในทางที่หนุนอิสราเอลหรือสนับสนุนนโยบายของรัฐบาลอิสราเอล กลุ่มคนเหล่านี้มีทั้งที่เป็นพวกฆราวาสหรือเซคคิวล่าร์ คริสเตียน และอเมริกันยิว กลุ่มใหญ่ที่มีบทบาทสำคัญ คือ กลุ่มคริสเตียนสามัคคีเพื่ออิสราเอล (Christians United for Israel) และกลุ่มคณะกรรมการกิจการสาธารณะอเมริกัน-อิสราเอล (American Israel Public Affairs Committee)
อิทธิพลของอเมริกันยิวที่มีต่อแนวนโยบายของสหรัฐต่ออิสราเอลดูได้จากหลายกรณีตลอดช่วงเวลาที่ผ่านมา นอกจากการให้การสนับสนุนทางการเงินและความมั่นคงให้กับอิสราเอล สหรัฐฯ ยังแสดงบทบาทสำคัญต่อการสนับสนุนอิสราเอลในเวทีระหว่างประเทศ โดยเฉพาะในสหประชาชาติที่สหรัฐฯมักแสดงจุดยืนที่สนับสนุนอิสราเอลเสมอมา การใช้สิทธิวีโต้ (veto) ของสหรัฐฯส่วนมากเป็นไปเพื่อยับยั้งมติที่จะมีผลลบกับอิสราเอล นอกจากนี้สหรัฐฯยังโหวตหรือแสดงจุดยืนปกป้องอิสราเอลในหลาย ๆ โอกาสที่เกี่ยวข้องกับปัญหาปาเลสไตน์
อย่างไรก็ตาม ความสัมพันธ์สหรัฐฯกับอิสราเอลมีความขุ่นเคืองกันเล็ก ๆ แต่ก็ไม่ถึงกับบาดหมางถึงขั้นกระทบกระทั่งกันรุนแรง เช่น ในปลายสมัยของประธานาธิบดีโอบามา อิสราเอลค่อนข้างไม่พอใจโอบามาที่นำกลุ่มมหาอำนาจ P5+1 เซ็นข้อตกลงควบคุมนิวเคลียร์กับอิหร่าน ทั้ง ๆ ที่อิสราเอลคัดค้านเรื่องนี้มาก
หากย้อนมองการเลือกตั้งประธานาธิบดีของสหรัฐฯที่ผ่าน ๆ มา จะพบว่าผู้สมัครชิงตำแหน่งไม่ว่าจะสังกัดพรรคไหนจะพยายามนำเสนอนโยบายที่ชูการสนับสนุนอิสราเอลเป็นส่วนหนึ่งของการรณรงค์หาเสียง พอชนะการเลือกตั้งและเข้าสู่อำนาจบริหารก็ได้ผลักดันนโยบายที่สัญญาไว้ กรณีของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ก็เช่นเดียวกัน ทรัมป์ได้หาเสียงชูนโยบายสนับสนุนอิสราเอลอย่างเปิดเผยในหลายโอกาส ทรัมป์เคยให้สัมภาษณ์กับซีเอ็นเอ็นก่อนปราศรัยต่อที่ประชุม AIPAC หรือกลุ่มล็อบบี้ยิสต์ยิวที่มีอิทธิพลสูงในสหรัฐ ว่า เขาจะรับรองเยรูซาเล็มให้เป็นเมื่อหลวงของอิสราเอลและอยากย้ายสถานทูตสหรัฐฯจากเทลอาวีฟไปอยู่ที่นั้น ทรัมป์บอกว่าตัวเขามีความรักและสนับสนุนอิสราเอลมาตลอดทั้งชีวิต และบอกว่า “ไม่มีใครสนับสนุนอิสราเอลมากเท่าเขาอีกแล้ว เราต้องปกป้องอิสราเอล เพราะอิสราเอลสำคัญกับเรามาก”
อีกนโยบายที่สำคัญของทรัมป์คือกรณีอิหร่าน โดยเขาไม่เห็นด้วยกับการเจรจานิวเคลียร์กับอิหร่านที่นำไปสู่การยกเลิกมาตราการคว่ำบาตรอิหร่านในที่สุด ทรัมป์เห็นว่าควรยกระดับการคว่ำบาตรมากขึ้นเป็นสองเท่าด้วยซ้ำ เขามองว่าทางออกเดียวที่ต้องจัดการกับอิหร่านคือต้องเข้าไปเปลี่ยนระบอบการเมืองของอิหร่าน (regime change) ซึ่งตรงนี้ก็สอดคล้องกับนโยบายความมั่นคงของอิสราเอล
ตอนหน้ามาดูกันต่อครับว่าหลังจากเข้าสู่อำนาจในตำแหน่งประธานาธิบดีแล้ว โดนัลด์ ทรัมป์ มีความเคลื่อนไหวอะไรบ้างในความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐฯกับอิสราเอล
อ่านความเดิมตอนที่แล้ว
เกาะติดกระแสทรัมป์กับโลกมุสลิม จากนโยบายสู่การปฏิบัติ ตอนที่ 1: Executive Order สะเทือนโลก (มุสลิม)
