ซาอุฯคว่ำบาตรกาต้าร์! ทำไมจึงเกิดขึ้นรวดเร็วเช่นนี้?
อนุชา เกียรติธารัย
งานนี้เป็นการดวลกันระหว่างกาตาร์และซาอุเพียวๆครับ ประเทศอิยิปต์และปลาซิวปลาสร้อยอย่างบาห์เรนและประเทศน้ำมันแถบอ่าวเปอร์เซียนั้น... เป็นเพียงหางเครื่องของทางซาอุฯ
ซาอุและกาต้าร์ชิงความเป็นหนึ่งของโลกอรับมานานพอสมควร เพียงแต่อาจไม่ได้แสดงออกอย่างโจ่งแจ้งนัก
กาต้าร์แม้จะเป็นประเทศเล็กๆที่เสมือนเป็นติ่งทางตะวันออกของซาอุฯ แต่ก็รุ่มรวยด้วยน้ำมันและก๊าซธรรมชาติมหาศาลที่มีร่วมกับอิหร่าน กาต้าร์ทราบดีว่าตนอยู่ท่ามกลางยักษ์สองขั้ว นั่นคือ ซาอุและอิหร่าน หากเป็นประเทศอรับอื่นๆก็มักจะต้องเลือกอยู่กับฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง ซึ่งก็แน่นอนว่าต้องเป็นซาอุฯ เท่านั้น
แต่ด้วยความมั่งคั่ง ทำให้กาต้าร์เลือกที่จะผงาดขึ้นเป็นยักษ์ตัวที่สามที่มีอำนาจต่อรอง มิไช่คอยแต่จะกุมเป้าเฝ้ารอคำสั่งใคร
ว่าแล้วก็ใช้ความมั่งคั่งกว้านซื้อตัวทีมงานมืออาชีพจากบีบีซีภาคอรับที่ไม่ประสบความสำเร็จนัก #สร้างสื่อยักษ์ใหญ่อย่างอัลจาซีร่า ในฐานะ CNN / BBC ของตะวันออกกลาง
ในทางการเมือง กาต้าร์ทราบดีว่ากลุ่ม Muslim Brotherhood ของอิยิปต์มีสาขาและฐานมวลชนมหาศาลในตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือ จึงให้การสนับสนุนเต็มที่
#และประเด็นนี้ทำให้ซาอุกริ้วอย่างยิ่ง
เพราะซาอุฯให้การสนับสนุนรัฐบาลอิยิปต์ตั้งแต่ฮุสนี มุบาร็อก มาจนถึง พล.อ.ซีซีในปัจจุบัน ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นปฏิปักษ์กับกลุ่มภราดรภาพฯมาโดยตลอด ส่งผลให้เกิดสงครามสื่อระหว่างซาอุฯกับกาต้าร์ เพราะทางซาอุฯก็ปั้นสื่อ #อัลอะราบียา ขึ้นมาสู้กับอัลจาซีร่า
อย่างไรก็ดี หลังปรากฏการณ์อรับสปริง ฝ่ายกาต้าร์กระชุ่มกระชวยเป็นพิเศษ เนื่องจากเครือข่ายภราดรภาพฯยึดหัวหาดได้ถึงสามประเทศ นั่นคือ ตุรกี (พรรคเออโดกัน) อิยิปต์ (อดีต ปธน.มุรซี) ตูนีเซีย (พรรคของรอชิด อัลกอนนูชี) ทำให้ขณะนั้น ซาอุฯพินอบพิเทาลง
แต่แม้จะชิงไหวชิงพริบกัน แต่ก็พยายามแสดงออกว่าเป็นพันธมิตรเหนียวแน่นในกลุ่ม GCC (กลุ่มประเทศอ่าวฯ) โดยเฉพาะในเรื่องการต่อต้านสิ่งที่ทั้งสองประเทศเรียกว่า "ความมักใหญ่ไฝ่สูงของอิหร่าน" ในเวทีซีเรีย อิรัก เลบานอน และเยเมน ทำให้ทั้งซาอุและกาต้าร์หนุนกลุ่มกบฎให้โค่นรัฐบาลซีเรียและอิรักให้จงได้ ทั้งนี้นอกจากการชิงอำนาจต่อรองแล้ว การที่กาต้าร์อาจเสียผลประโยชน์เรื่องท่อก๊าซสู่ยุโรปก็เป็นสิ่งที่ต้องจับมือซาอุฯคว่ำรัฐบาลซีเรีย
แต่กระนั้น ท่ามกลางความร่วมมือในซีเรีย แต่ลึกๆก็ยังแฝงไว้ด้วยการชิงจ่าฝูงอยู่ดี เราจึงเห็นว่ากลุ่มกบฏในซีเรียซัดกันเองหนักกว่าต่อสู้กับรัฐบาลด้วยซ้ำ นั่นเพราะมีสองสังกัดคือ กาต้าร์+ตุรกี VS. ซาอุฯ+ชาติอ่าว
อย่างไรก็ดี ความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศยังไม่เลวร้ายนัก จนกระทั่ง...#การมาเยือนของทรัมป์ครั้งล่าสุด!
ซาอุฯสร้างสถิติซื้ออาวุธล้อตประวัติศาสตร์จากมะกัน นั่นคือการจ่ายส่วยให้มะกันก้อนโต ... และแน่นอนว่าซาอุฯจ้างให้ทรัมป์ทำภารกิจใหญ่ๆต่อไปนี้...
1. เล่นงานอิหร่าน : ภารกิจนี้ชัดเจนอยู่แล้ว เพราะได้ประกาศขานชื่ออิหร่านในฐานะผู้อยู่เบื้องหลัง #กลุ่มก่อการร้าย (ซึ่งซาอุฯหมายถึงฮิซบุลลอฮ์ที่สู้กับอิสราเอลเป็นอาชีพหลัก และสู้กับ ISIS เป็นอาชีพรอง)
2. #คว่ำกาต้าร์ : ภารกิจนี้เป็นภารกิจแฝงที่ไม่เปิดเผย ทั้งนี้เพราะเสือสองตัวจะอยู่ถ้ำเดียวกัน (อ่าวเปอร์เซีย) ไม่ได้ กาต้าร์ต้องยอมสยบให้ซาอุ มิฉะนั้นซาอุฯจะสะกิดทรัมป์ในฐานะผู้รับส่วยให้จัดการสั่งสอนให้หลาบจำ
ภารกิจลับนี้เองที่ทำให้กาต้าร์นิ่งเฉยต่อไปไม่ได้ เพราะกษัตริย์องค์ปัจจุบัน เชค ตะมีม ก็ทรงเถลิงอำนาจจากรัฐประหารลับที่กระทำต่อเชค ฮะมัด ผู้เป็นพ่อ จึงเกรงว่าบัลลังก์จะสั่นสะเทือน
แน่นอนว่าอาฟเตอร์ช็อกของแผนการนี้ย่อมสะเทือนถึงเครือข่ายภราดรภาพฯ และนี่เป็นเหตุที่ ปธน.ตุรกีไม่ได้เข้าร่วมการประชุมทวิภาคี ทรัมป์-ซาอุฯ+ชาติมุสลิม
นอกจากนี้ ยังถือว่าอิสราเอลก็มีผลประโยชน์ร่วมกับซาอุฯในการโค่นเครือข่ายดังกล่าว เพราะฮามาสแห่งปาเลสไตน์ที่เป็นไม้เบื่อไม้เมากับอิสราเอลนั้น ก่อตั้งขึ้นโดยอดีตสมาชิกภราดรภาพฯ ที่กาต้าร์สนับสนุน และฮามาสเองก็ย้าย สนง.จากซีเรียไปอยู่ที่กาต้าร์หลังวิกฤติซีเรีย อิสราเอลจึงไม่รังเกียจที่จะช่วยเชียร์ให้ทรัมป์คว่ำกาตาร์ (แม้ในอดีตกาต้าร์จะเคยเล่นเกมการทูตกับอิสราเอลมาบ้างก็ตาม)
กาต้าร์ทราบมาก่อนแล้วว่าตนเองจะถูกโดดเดี่ยว จึงเริ่มหันมาสานสัมพันธ์กับอิหร่านเพื่อส่งสัญญาณขู่ไปยังซาอุฯว่า ถ้าเอ็งตัดข้า #ข้าหันไปคบศัตรูของเอ็งแน่!
จึงไม่แปลกที่ล่าสุดจะมีข่าวว่ากษัตริย์กาต้าร์โทรไปแสดงความยินดีกับ ปธน.อิหร่านที่ได้รับเลือกตั้งวาระสอง อีกทั้งมีข่าวว่าได้กล่าวสนับสนุนฮิซบุลลอฮ์ และการที่รมว.ต่างประเทศออกมาโต้กระแสโจมตีของซาอุทางทวิตเตอร์ โดยอ้างคำพูดของอิมามอะลี ซึ่งแน่นอนว่าคงต้องการได้ใจฝ่ายอิหร่านและชาวชีอะห์
#ทั้งหมดนี้เป็นการตีวัวกระทบคราดไปถึงซาอุฯล้วนๆครับ! มิไช่ว่ากาต้าร์ต้องการเปลี่ยนค่ายเบอร์เดิม
แต่ซาอุฯไม่ยอม! เรียกประชุมอิยิปต์ เอมิเรต ฯลฯ เพื่อกดดันให้กาต้าร์ยอมสยบและเลิกเกมซบอิหร่านครั้งนี้
กาต้าร์รู้ดีว่ากลับไปกลับไปก็รังแต่จะโดนไม้เรียวซาอุฯ งานนี้กาต้าร์เองก็ไม่อ่อนข้อ เพราะถือว่าตัวเองก็เป็นยักษ์ตัวที่สามในตะวันออกกลางเหมือนกัน
#จึงลงเอยด้วยการที่ซาอุและพลพรรคประกาศคว่ำบาตรตัดสัมพันธ์กับกาต้าร์ในวันนี้
...ต้องรอติดตามกันอย่างใจจดใจจ่อครับ
