มุสลิมในโปแลนด์วันนี้
รศ.ดร.วินัย ดะห์ลัน
ยุโรปประกอบไปด้วยผู้คนหลากหลายเชื้อชาติ มีภาษามากมาย ในบรรดาความหลากหลายนี้ว่ากันว่าโปแลนด์คือประเทศที่มีความหลากหลายน้อยที่สุดในยุโรป ประสบการณ์ที่ผ่านมาในประวัติศาสตร์ทำให้ชาวโปลแสดงความกังวลกับการปรากฏตัวของชนต่างชาติอยู่บ่อยๆ เมื่อกังวลก็แสดงอาการต่อต้านขัดขืนโดยไม่ก้าวร้าวเพียงแสดงออกผ่านการเลือกตั้ง พรรคการเมืองขวาจัดที่แสดงตนเป็นชาตินิยมโปลจึงมักได้รับเลือก รัฐบาลชุดปัจจุบันคือตัวอย่าง
ความรู้สึกกังวลกับชนต่างชาติของชาวโปลแสดงออกลึกๆไม่เปิดเผยทำให้ไม่ปรากฏเหตุการณ์รุนแรงทางด้านเชื้อชาติให้เห็นซึ่งต่างจากฝั่งยุโรปตะวันตก โปแลนด์จึงเป็นประเทศที่สงบสุขในสายตามุสลิมต่างชาติคล้ายที่มองประเทศไทย คนอาหรับที่อาศัยอยู่ในโปแลนด์เล่าให้ฟังว่าตั้งแต่อาศัยอยู่ในโปแลนด์มานานเกินสิบปี ยังไม่พบเหตุการณ์ใดในโปแลนด์ที่แสดงถึงอาการรังเกียจชาวต่างชาติหรือคนต่างศาสนาถึงระดับรุนแรงเลย การปะทะกันระหว่างเชื้อชาติไม่เคยเกิดขึ้น ใกล้เคียงที่สุดที่เกิดขึ้นเมื่อเร็วๆนี้คืออาชญากรรมในร้านเกอบับของชาวอาหรับ แต่เป็นเพียงการทะเลาะเบาะแว้งของวัยรุ่นเท่านั้น
บรรยากาศในยุโรปขณะนี้คือความกลัวอิสลามหรือ Islamophobia บรรยากาศนี้เกิดขึ้นในหมู่ชาวโปลเช่นเดียวกัน คนจำนวนไม่น้อยเกิดความรู้สึกถึงภัยคุกคามของมุสลิมต่างชาติที่เข้ามาในประเทศ มีการสร้างภาพให้เกิดความกังวลว่าภายในเวลาอีกเพียง 20 ปี มุสลิมในประเทศจะเพิ่มขึ้นเป็น 12% จากที่ในขณะนี้มีอยู่ 7% เติบโตเร็วจนสร้างความกังวล นี่คือความรู้สึกของชาวโปลจากการสำรวจขององค์กร Ipsos เมื่อเร็วๆนี้ Ipsos เป็นองค์กรนานาชาติที่ทำงานด้านการสำรวจตลาดให้กับธุรกิจต่างๆมีสำนักงานใหญ่อยู่ในปารีส ประเทศฝรั่งเศส
ความรู้สึกเช่นว่านี้ Ipsos ให้ความเห็นว่าในปัจจุบันชาวโปลกังวลกับการรุกของมุสลิมในสังคม ซึ่งเป็นบรรยากาศที่เกิดขึ้นกับ Islamophobia โดยข้อมูลลักษณะนี้เกิดขึ้นทั่วไปในยุโรป ชาวโปลรู้สึกว่าในสังคมตนเองเต็มไปด้วยมุสลิมโดยเฉพาะอย่างยิ่งในบางเมือง คนโปลจำนวนไม่น้อยเชื่อว่ามีมัสยิดอิสลามอยู่มากมายทั้งๆที่ในข้อเท็จจริงมัสยิดในโปแลนด์มีไม่ถึง 20 แห่ง มุสลิมในโปแลนด์มีเพียง 36,000 คนในประชากร 38 ล้านคนหรือเพียง 0.1% ไม่ใช่ 2.6 ล้านคนอย่างที่เข้าใจกัน บรรยากาศเช่นนี้ทำให้โปแลนด์ไม่ยอมเปิดรับผู้ลี้ภัยสงครามชาวซีเรีย ทั้งยังต่อต้านการสร้างมัสยิดแห่งที่สองในกรุงวอร์ซอเมื่อ ค.ศ.2015 กระทั่งบัดนี้ก็ยังสร้างไม่ได้
เมื่อ Ipsos ให้ข้อมูลว่ามุสลิมในโปแลนด์มีเพียง 0.1% เดินบนถนนในเมืองพอซแนนและวอร์ซอจึงไม่เคยพบสตรีคลุมหิญาบหรือชายสวมหมวกแบบอิสลามเลย ข้อเท็จจริงน่าจะเป็นเช่นนั้น มัสยิดในเมืองพอซแนนและวอร์ซอมีเพียงเมืองละหนึ่งแห่ง แต่น่าแปลกที่มีร้านเกอบับของชาวอาหรับจำนวนไม่น้อยแทบทุกถนน ในงาน Polagra ซึ่งเป็นเอ็กซโปด้านอาหารที่ใหญ่ที่สุดในพอซแนน มีผลิตภัณฑ์ฮาลาลให้เห็นจำนวนมาก ในงานการประชุมวิชาการ World Halal Convention ที่พอซแนนยังพบชายหญิงมุสลิมหลายคนที่ไม่ใช่อาหรับแต่เป็นชาวสลาฟหรือตาตาร์ หญิงมุสลิมเหล่านั้นแม้แสดงตนเป็นมุสลิมทว่าไม่มีใครสวมหิญาบแม้แต่คนเดียว อาจเป็นไปได้ที่มุสลิมในโปแลนด์มีมากกว่า 0.1% แต่คงไม่ถึง 7% อย่างที่คนโปลเชื่อ
