หากใครมีชีวิตอยู่ในโลกออนไลน์ในช่วงนี้ เราจะพบว่าหน้า Facebook จะเต็มไปด้วยเรื่องราวของบังซาโมโร มันเยอะเสียจนกำลังสงสัยว่าพรุ่งนี้โลกกำลังจะเปลี่ยนแปลงไปอย่างสิ้นเชิงและไม่มีวันเหมือนเดิมอีกต่อไปเลยหรือ คาดการณ์กันว่าข้อตกลงบังซาโมโรก็คงจะเดินหน้าฝ่าอุปสรรคนานับประการต่อไป ส่วนที่ ปาตานี พรุ่งนี้ก็คงยังมีกิจกรรม การงานที่ต้องทำอีกมากมาย บ้างก็เพื่อประคับประคองสถานการณ์ บ้างก็เพื่อพยายามทำให้สถานการณ์ในภาคสนามมันดีขึ้น การเลือกตั้งสมาชิกวุฒิสภาอันดุเดือดและมีนัยยะต่อการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองที่กรุงเทพฯก็กำลังจะเกิดขึ้นในเร็ววัน และพรุ่งนี้อย่างน้อยที่สุดก็ต้องไปละหมาดวันศุกร์ และใช้ชีวิตกันต่อไป
ในขณะที่ข้อตกลงบังซาโมโรก็ต้องลุ้นกันต่อในรัฐสภาฟิลิปปินส์ และก็ต้องลุ้นกันด้วยว่าจะมีใครไม่เห็นด้วยและออกมาแสดงการคัดค้านหรือไม่ในภาคสนาม เพราะตลอดระยะเวลาการพูดคุยระหว่าง MILF และรัฐบาลฟิลิปปินส์จะมีเหตุการณ์ต่อต้านเป็นระยะ
ภาพรวมในมินดาเนาหลังจากการเปิดฉากความขัดแย้งกับรัฐบาลมาสี่สิบปี มีคนตายไปแล้วกว่า ๑๒๐,๐๐๐ คน และมีคนต้องอพยพถิ่นฐานกว่า ๒ ล้านคน ในขณะที่คนกว่าครึ่งของคนโมโร มีรายได้ต่ำกว่า ๒ เหรียญ หรือ ราว ๖๐ กว่าบาทต่อวัน อัตราการมีส้วมในครัวเรือนก็อยู่ในระดับต่ำ ผ่านรอบของการเจรจามาหลายรอบในระยะเวลากว่ายี่สิบปี ผ่านรัฐบาลเผด็จการมาก็หลายครา และทุกครั้งของรอบการเจรจาที่ล้มเหลว ความรุนแรงก็จะถาโถมขึ้นอย่างมีนัยยะสำคัญ
สถานการณ์ที่มินดาเนา ผ่านความทุกข์ยากในเรื่องความไม่เป็นธรรม ประสบการณ์การถูกดูหมิ่นเหยียดหยามศํกดิ์ศรีมาก็ไม่ใช่น้อย แต่กองกำลังและความแน่วแน่ของกองกำลัง MILF คืออำนาจต่อรองอันสำคัญของเขาประการหนึ่ง
แต่ที่แน่ๆผมไม่เคยได้ยินคนของ MILF พูดว่าพวกเค้าละทิ้งความฝันของพวกเขาและมรดกทางความคิดของท่าน Salamat Hashim ผู้ก่อตั้ง MILF แถมยังสำทับด้วยว่าความฝันของเขายังคงไม่เปลี่ยนแปลง และจะเป็นเช่นนั้นต่อไป
แต่เกร็ดที่น่าสนใจสำหรับกลุ่ม MILF ก็คือ สมาชิกของพวกเขาไม่สูบบุหรี่ และพวกเขาก็ไม่อณุญาตให้พกบุหรี่เข้าไปในค่ายหรือฐานบัญชาการของพวกเขาในเมืองโกตาบาโตอีกเช่นกัน....
เรื่อยเปื่อยในวันที่ถูกถาโถมโดยประเด็นบังซาโมโร
