บัดชา ข่าน นำทัพเคลื่อนไหวต่อสู้กับอังกฤษด้วยวิธีอารยะขัดขืน
ผศ.ดร.สุชาติ เศรษฐมาลินี
สถาบันศาสนา วัฒนธรรม และสันติภาพ มหาวิทยาลัยพายัพ เชียงใหม่
เมื่อท่านคานธี ประกาศให้อินเดียต่อสู้เพื่ออิสรภาพในปี 1930 บัดชา ข่าน ได้นำทัพของท่านเคลื่อนไหวต่อสู้กับอังกฤษด้วยวิธีอารยะขัดขืน (civil disobedience) ไปทั่วประเทศอินเดีย จนกระทั่งคนนับพันถูกขังคุก ถูกตีทำร้าย และหลายคนถูกสังหารโดยกองทัพอังกฤษ ยิ่งในพื้นที่ห่างไกลในเขตชายแดนด้านตะวันตกเฉียงเหนือในบ้านเกิดของบัดชา ข่าน สถานการณ์ยิ่งเลวร้ายยิ่งกว่าเป็นอันมาก เนื่องจากพวกอังกฤษมองว่าชาวปัชตุน (ปาทาน) คือคนป่าเถื่อน จึงสั่งปิดชายแดนและใช้ปฏิบัติการความรุนแรงสลายขบวนการอารยขัดขืนของทหารคนเสื้อแดง (คูไดย์ คิดมัธกัร) ทหารคนเสื้อแดงถูกจับถอดเสื้อผ้าและทุบตี ทรัพย์สินถูกยึดและพืชผลถูกเผา แต่พวกเขายังคงยืนหยัดโดยไม่ตอบโต้ด้วยการใช้ความรุนแรง ทหารจำนวนหนึ่งเลือกใช้วิธีการฆ่าตัวตายมากกว่าการถูกดูหมิ่นเหยียดหยามในที่สาธารณะ แต่คนกลับเข้ามาร่วมประท้วงต่อสู้กับทหารอังกฤษมากขึ้นเป็นจำนวนมากกว่า 80,000 คน ในวันที่ 23 เมษายน 1930 ทหารจึงได้จับบัดชา ข่าน แต่ฝูงชนจำนวนมหาศาลได้รวมตัวประท้วงการจับกุมท่านเต็มจัตุรัสเมืองเปชะวา ในขณะช่วงชุลมุนทหารผู้ดีอังกฤษแต่พฤติกรรมสุดป่าเถื่อน (อันนี้ภาษาผมเอง) ได้ระดมยิงใส่ฝูงชน
จากการศึกษาของยีน ชาร์ป เจ้าพ่อสันติวิธีแห่งมหาวิทยาลัยฮาเวิร์ดบรรยายภาพเหตุการณ์ครั้งนั้นไว้ว่า
“เมื่อผู้คนปาทานในแถวหน้าถูกยิงล้มลง คนแถวหลังเปิดอกเดินเข้าใส่แล้วถูกยิ่งร่วงลงคนแล้วคนเล่า เมื่อมีคนถูกยิงล้มลงเพื่อนปาทานก็เข้าลากผู้ถูกยิงบาดเจ็บออกมาแล้วคนใหม่ก็เดินเรียงแถวเข้าแทนที่เพื่อสู้กับลูกกระสุนปืนด้วยมือเปล่า เหตุการณ์เป็นเช่นนี้ตั้งแต่เวลา 11 โมงเช้าจนกระทั่งถึง 5 โมงเย็น” คาดประมาณว่ามีชาวปาทานถูกสังหารไปประมาณ 200-300 คน จากเหตุการณ์ครั้งนี้ มีทหารอังกฤษคนหนึ่งที่ปฏิเสธที่จะยิงใส่ชาวทานผู้ไร้อาวุธในการต่อสู้ (ทหารคนนั้นจึงได้ถูกนำตัวขึ้นศาลและถูกพิพากษาจำคุกเป็นเวลายาวนาน) แต่ทหารของบัดชา ข่าน ยังคงยืนหยัดด้วยการไม่ยอมจับอาวุธเพื่อใช้ความรุนแรงในการตอบโต้ แม้แต่ท่านคานธีก็รู้สึกเป็นเรื่องที่ยิ่งใหญ่มาก ท่านกล่าวว่า “คนพวกนั้นใช้อาวุธเข่นฆ่าเพื่อนมนุษย์ด้วยกันโดยไม่ยั้งคิดเหมือนกับฆ่าเป็ด-ฆ่าไก่ เทียบอะไรไม่ได้เลยกับทหารเพียงคนเดียวของบัดชา ข่าน ที่ใช้อาวุธที่ทรงพลังมากกว่าคือ การไม่ยอมใช้ความรุนแรง”
อ่านตอนที่แล้ว
"บัดชา ข่าน" ทหารที่ไม่ใช้ความรุนแรงของอิสลาม
ทหารที่ปราศจากอาวุธ (nonviolent army) ของเผ่าปัชตุน (ปาทาน)
