ถือศีลอดแบบยิวและคริสต์
รศ.ดร.วินัย ดะห์ลัน
คัมภีร์อัลกุรอานบอกไว้ในบทอัลบะเกาะเราะฮฺ อายะฮฺที่ 183 ว่าการถือศีลอดนั้นกำหนดแก่มุสลิมเช่นเดียวกับที่เคยกำหนดแก่ชนกลุ่มอื่นมาก่อนแล้ว ซึ่งเป็นเรื่องจริง กลุ่มชนที่อัลกุรอานกล่าวถึงคือชนชาวยิว คริสต์ ฮานิฟ และกลุ่มศาสนาใกล้เคียงกัน เพียงแต่ในศาสนาอื่นยกเว้นฮานิฟไม่ได้กำหนดในเดือนรอมฎอน
สำหรับชนชาวยิวและคริสต์มีบันทึกว่าเมื่อโมเสส (นบีมูซา อะลัยฮิสลาม) นำชนชาวยิวออกจากอียิปต์หนีข้ามทะเลแดงเวลานั้นตรงกับเดือนนิซานหรือเดือนที่หนึ่งตามปฏิทินฮิบรู ในอดีตยิวกับอาหรับใช้ปฏิทินเหมือนกัน กำหนดการเริ่มต้นของวันในเวลาดวงตะวันลับขอบฟ้า กำหนดวันแรกของเดือนจากการสังเกตจันทร์เสี้ยว หนึ่งเดือนมี 29.5 วัน ทุกสามปีมีการเพิ่มเดือนหนึ่งเดือนเหมือนกันซึ่งอาหรับเรียกว่าอัลนะซีอฺ
วันที่ 14 เดือนนิซานชนชาวยิวมีการเฉลิมฉลองวันที่เรียกว่า “ปัสกา” (Pasqual) แปลว่าข้ามพ้นคือข้ามพ้นจากทาสมาเป็นไทหรือข้ามทะเลแดงมาได้ มีการฉลองด้วยขนมปังที่ไม่ใส่เชื้อ มีการทาเลือดแกะไว้ที่วงกบประตู ขณะเดียวกันยิวยุคนั้น (ไม่ใช่ยุคนี้) กำหนดวันที่ 10 เดือนนิซานเป็นวันอดอาหารเพื่อรำลึกถึงการเตรียมตัวก่อนข้ามทะเลแดง
วันที่ 10 เดือนนิซาน ตรงกับวันที่ 10 เดือนมุฮัรรอมซึ่งเป็นวันอาซูรอในอิสลาม เมื่อชนชาวยิวอดอาหาร ท่านนบีมูฮำมัด (ซ.ล.) แนะนำให้มุสลิมถือศีลอดด้วย ซึ่งท่านนบีแนะนำให้มุสลิมถือศีลอดถึงสองวันคือวันที่ 9 และ 10 เดือนมุฮัรรอมหรือวันที่ 10 และ 11 อย่างไรก็ตามชาวคริสต์ไม่ได้ยึดถือเรื่องนบีมูซา (อ.ล.) แต่ยึดถือวันปัสกาว่าเป็นวันสำคัญนั่นคือวันที่พระเยซูฟื้นคืนจากความตายบนไม้กางเขน
พระเยซูคือนบีอีซา (อ.ล.) ในอิสลาม แต่พระเยซูบนไม้กางเขนนั้นไม่ใช่นบีอีซา (อ.ล.) ความเชื่อในเรื่องนี้ระหว่างอิสลามกับคริสต์แตกต่างกัน วันปัสกาของคริสต์ยึดถือตามยิวคือวันที่ 14 เดือนนิซาน โดยกำหนดว่าวันปัสกาคือวันอาทิตย์ที่ติดกับวันปัสกาของยิว ชาวคริสต์เชื่อว่าพระเยซูถูกตรึงและสิ้นพระชนม์บนไม้กางเขนในวันศุกร์ ถึงวันอาทิตย์ซึ่งเป็นวันปัสกาพระองค์จึงฟื้นขึ้นมา หลังจากนั้นทรงใช้เวลา 40 วันเยี่ยมเยียนสานุศิษย์ก่อนขึ้นสู่สรวงสวรรค์ นี่เป็นความเชื่อแบบคริสต์
ชาวคริสต์ยึดว่าวันปัสกาหรือวันปัสชา (Pascha) สำคัญที่สุด สำคัญกว่าคริสต์มาสเสียด้วยซ้ำ ชาวคริสต์ในอเมริกาเรียกวันนี้ว่าวันอีสเตอร์ (Easter หรือ Eostre) ตรงกับวันแรกของฤดูใบไม้ผลิ โดยเป็นปลายเดือนมีนาคมหรือต้นเดือนเมษายน โดยก่อนวันอีสเตอร์หรือปัสกา ชาวคริสต์บางกลุ่มถืออดอาหารโดยเริ่มตั้งแต่วันพุธห่างจากวันปัสกา 7 สัปดาห์ที่เรียกว่าวันพุธรับเถ้า (Ash Wednesday) อดอาหารอย่างสิ้นเชิงตลอด 24 ชั่วโมงทุกวันเว้นวันอาทิตย์รวมกันได้ 40 วัน ส่วนใหญ่ถือหนึ่งหรือสองวัน เป็นประเพณีที่เรียกว่าเทศกาลเข้าสู่ธรรมหรือมหาพรต การถืออดอาหารหยุดลงในวันศุกร์ก่อนวันปัสกา
เหตุทื่ถืออดอาหาร 40 วันเนื่องจากพระเยซูหรือนบีอีซา (อ.ล.) เคยถือศีลอดอาหารกลางทะเลทราย 40 วัน เป็นการถือศีลอดเช่นเดียวกับนบีมูซา (อ.ล.) ซึ่งเคยทำก่อนขึ้นภูเขาซีนาย นี่คือการถือศีลอดของกลุ่มชนก่อนอิสลามตามที่อัลกุรอ่านระบุไว้
