ไปหาเขา เพื่อเจอเธอ (สมุนไพรบนเขาบูตง ลำพะยา)
วันที่ 7 สิงหาคม 2560 เยาวชนในโครงการ เยาวชนต้นแบบเติมความหวังสู่สังคมโรงเรียนลำพะยาประชานุเคราะห์ ได้ลงพื้นที่เรียนรู้สมุนไพรที่ชาวบ้านลำพะยาใช้ในชีวิตประจำวันและสำรวจเส้นทางสมุนไพรบนเขาบูตง ซึ่งการลงพื้นที่ศึกษาสมุนไพรในครั้งนี้ ได้เริ่มต้นศึกษาสมุนไพรที่นำมาแปรยาแคปซูล ณ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพชุมชน โดยมีเจ้าหน้าที่รพสต.เป็นวิทยากรในการอธิบายครั้ง ซึ่งสมุนไพรที่นำมาแปรรูปเป็นแคปซูลมีทั้งหมด นี้ 17 ชนิด และอีก 5 ชนิดที่เป็นผลสด
สมุนไพรที่แปรรูปเป็นยาได้แก่
ชื่อ |
สรรพคุณ |
ครีมบัวบก |
ช่วยสมานแผล |
คาราไมล์พญายอ หรือ เสลดพังพอน |
แก้ผดผื่นคัน , ลมพิษ, |
ครีมพญายอ |
แก้โรคเริม และแก้ผดผอง |
สหัสธารา |
มีสมุนไพรหลายอย่างเป็นส่วนผสม แก้ขับลมในเส้น และแก้ชา |
จันทร์ลีลา |
มีสมุนไพรหลายอย่างเป็นส่วนผสม แก้ลดไข้ ตัวร้อน |
ยาหอมนวโกฐ |
แก้จุกเสียด แก้ลดไข้ตัวร้อน |
มะระขี้นก |
แก้ไข้ร้อนใน ลดน้ำต |
ขมิ้นชัน |
แก้จุกเสียด แน่นท้อง ปวดกระดูก |
ยาอมมะแว้ง |
อมเมื่อมีอาการไอ |
ยาแก้ไอมะแว้ง |
จิบเวลาไอ |
เพรชสังฆาต |
แก้ริดสีดวงทวารหนัก เส้นเลือดขอด |
ชารางจืด |
แก้พิษ,แก้ร้อนใน |
มะขามแขก |
ยาระบายอ่อนๆ |
ครีมไพล |
แก้ปวดเมื่อย |
ยาหอมอินทจักร์ |
มีสมุนไพรหลายอย่างเป็นส่วนผสม แก้ลมจุกเสียด |
เถาวัลย์เปรียง |
แก้ปวดเมื่อย ปวดตามข้อ และปวดกล้ามเนื้อ |
ชุมเห็ด |
ยาระบาย |
หญ้าหนวดแมว |
ขับปัสสาวะ |
ผลสด
ชื่อสมุนไพร |
สรรพคุณ |
วิธีกิน |
เพรชสังฆาต |
แก้ริดสีดวงทวารหนัก เส้นเลือดขอด |
กินเพียงค้อเดียวห้ามกินเยอะเพราะจะสามารถทำให้เป็นพิษได้ |
รางจืด |
แก้พิษ,แก้ร้อนใน |
ต้มใบเพียง 7 ใบเท่านั้น แล้วดื่มน้ำของรางจืด |
ฟ้าทะลายโจร |
แก้ปัญหาภายในท้อง |
ต้มก็ได้ กินสดก็ได้ |
ขมิ้น |
แก้ปัญหาภายในท้อง |
ต้มก็ได้ กินสดก็ได้ |
เสลดพังพอน |
ต้มใบแล้วดื่มน้ำ |
แก้ผดผื่นคัน , ลมพิษ, |
หลังจากที่ได้ข้อมูลจากเจ้าหน้าที่ รพสต. ก็ได้ทำการเคลื่อนตัวเยาวชนขึ้นรถโรงเรียนไปยังเขาบูตงเพื่อศึกษาเส้นทางสมุนไพร ซึ่งได้มี "แชเลาะห์ ปราชญ์ชาวบ้านเป็นผู้นำทางในครั้งนี้" ซึ่งระหว่างที่เดิน แชเลาะห์จะอธิบายสมุนไพรพร้อมบอกสรรพคุณของสมุนไพรที่ได้ศึกษา เพื่อให้เยาวชนได้จดและรวบรวมเป็นข้อมูลเอกสารพร้อมนำข้อมูลไปวาดเป็นแผนที่เดินดิน
สมุนไพรในเขา 14 ชนิดที่ได้จากการลงพื้นที่ครั้งนี้
ชื่อสมุนไพร |
สรรพคุณ |
วิธีกิน |
ต้นเทพทาโร |
แก้ลม |
เปลือกและแก่นนำไปต้มแล้วดื่มน้ำ |
ต้นมะตะ |
แก้โรคหอบ |
เอาลูกไปต้ม/เอาลูกกินเป็นผักจิ้มน้ำพริก |
ต้นปรง |
แก้คัน |
นำกะทิมาบดกับต้นปรง แล้วนำไปททาบริเวณคัน |
ต้นควายทึก |
บำรุงกำลัง |
นำไปต้มแล้วดื่มน้ำ |
ต้นกูลิง |
แก้คัน |
นำลูกไปตำแล้วมาทาบริเวณคัน |
ต้นแหร |
เมื่อทานยาปัจจุบันรักษาโรคไม่หาย ให้กินต้นแหร |
นำลำต้น และรากไปต้ม |
ลูกเหนียงยักษ์ |
แก้คัน |
เอาลูกตำแล้วนำไปทาบริเวณคัน |
ปลาไหลเผือก |
เพิ่มพลังชาย |
เอารากไปต้ม |
ต้นตด |
แก้ไข้ทรพิษ |
นำลำต้นไปต้ม |
ต้นปอด |
ป้องกันมะเร็ง |
นำรากไปต้มผสมกับลูกกูลิง |
ลูกเยาะ |
ป้องกันมะเร็ง เมล็ดแก้พิษงู |
เนื้อกินสดได้ ส่วนเมล็ดนำไปตำ |
เมาเล็ก |
บำรุงกำลัง |
เนื้อของหัวนำไปต้ม |
ต้นหวาย |
อายุยืนยาว |
นำรากไปต้ม |
ขมิ้นขาว |
แก้ท้องผูก |
กินเนื้อทั้งต้น |