#สาธารณรัฐตุรกี
ตอนนี้ตุรกีอยุ่ในกระแสข่าวของโลก ข้อมูลต่างๆ ของประเทศตุรกีเป็นสิ่งที่น่าจะได้เรียนรู้ไว้บ้าง
จะเข้าใจเหตุการณ์ต้องย้อนหลังไปก่อนและหลังเหตุการณ์ล้มระบบคิลาฟะฮฺในปี 1924 ... จนเริ่มยุคสมัยอตาเติร์ก การแทรกแซงของทหารในฐานะผุ้พิทักษ์เซ็คคิวลาร์และความเป็นสมัยใหม่ มันยาวนานจนคนรุ่นๆ แรกน่าจะเสียชีวิตไปเกือบหมดแล้ว นี่มาถึงรุ่นสองรุ่นสาม(รุ่นสี่) ... เรื่องราวเหล่านี้เป็นฉากหลังของการเมืองในตุรกีมาเกือบศตวรษ จากระบบคิลาฟะฮฺที่จบสิ้นลงหลังสงครามโลกครั้งที่ 1 และการเป็นรัฐสมัยใหม่ทีเ่รียกว่า "สาธารณรัฐตุรกี" (Republic of Turkey) ... ฉากหลังตรงนี้จะทำให้เราไม่สามารถเอาไปเปรียบสถานะเรื่องศาสนาและอีกหลายเรื่องกับราชอาณาจักรสอูดีฯ ได้ (หรือแม้แต่กับมาเลเซียแถวบ้านเรา)
ขนาดประเทศตุรกีนั้นมีพื้นที่ 783,356 ตารางกิโลเมตร (ใหญ่กว่าประเทศไทยที่มีขนาด 513,120 ตารางกิโลเมตร) ... มีประชากรปัจจุบัน อยู่ที่ 79 ล้านเศษ เกือบๆ จะ 80 ล้านคน (ประเทศไทยนั้นมีประชากรประมาณ 68 ล้านคน)
#ชาติพันธุ์
ตุรกีปัจจุบันมีเชื้อชาติประกอบด้วย ชาวเติร์ก 70–75% ชาวเคิร์ด 18% เชื้อชาติอื่นๆ 7–12% ... คือมีเชื้อชาติหลักเป็นเติร์กอยู่สามในสี่ของประเทศ โดยมีเชื้อชาติเคิร์ดเป็นกลุ่มน้อยที่มีขนาดใหญ่สุด [ปัจจุบันเรื่องเคิร์ดเรื่องใหญ่ ตัวเลขเคิร์ด 18% นี่ก็เกือบหนึ่งในห้าของคนในประเทศ สิบกว่าล้านอยู่ ไม่น้อยเลย มีปัญหาเรื่องแยกดินแดน และอะไรอีกมากมาย ใครมีเวลาค่อยศึกษากันต่อ ...)
ไม่ค่อยมีใครทราบว่า ประธานาธิบดี Erdoğan ไม่ได้เป็นเติรก์แท้ แต่เป็นชนชาติจอร์เจียที่เป็นส่วนหนึ่งของออตโตมันในอดีต ชาตินี้กระจายอยู่หลายประเทศ ที่เป็นประเทศเอกราชคือจอร์เจีย ซึ่งแยกตัวจากอดีตสหภาพโซเวียต [จอร์เจียส่วนใหญ่เป็นคริสเตียน แต่ในตุรกีนั้นมารับอิสลามตั้งแต่สมัยออดโตมาน ตัวเลขของพวกเขาไม่แน่นอน แต่ประมาณไว้ว่ามีประมาณแสนคนในตุรกี]
ไม่ค่อยมีใครทราบอีกว่า Emine Erdoğan (ภรรยาของประธานาธิบดี) เป็นลูกหลานชาวตุรกีเชื้อสายอาหรับ ครอบครัวเดิมอพยพจากภาคตะวันออกเฉียงใต้(จังหวัด Siirt ใกล้พรมแดนซีเรีย) แต่เธอเกิดที่อินตันบูล เป็นนักกิจกรรม เจอกับ Erdoğan ที่งาน conference แห่งหนึ่ง และแต่งงานกันในปี 1978 ...[คนเชื้อสายอาหรับนั้นอยู่ตั้งแต่สมัยออตโตมัน ว่ากันว่ามีไม่ต่ำกว่าล้าน แต่ที่ยังพูดอาหรับเป็นภาษาแม่อยู่ประมาณห้าแสนคน]
ความเป็นมุสลิม จริงๆ แล้วมันก็ไม่ซีเรียสกันมากมายอะไรกับเชื้อชาติตนเอง อย่างบดีอุซซะมาน สะอีด นูรสีย์ ผู้ทรงอิทธิพลทางความคิดอิสลามต่อตุรกีสมัยใหม่ ก็ไม่ใช่เติร์ก แต่เป็นชาวเคิร์ด ... ในอดีตผู้รู้ที่อบรมสั่งสอนมุฮัมมัด ฟาติหฺ คนสำคัญในวัยเด็กนั้น เป็นอุละมาอ์ชาวเคิร์ด คือเชค อะหฺมัด คูรอนีย์
#ศาสนาและความเชื่อต่างๆ
ถึงแม้จะอยู่ในแนวเซ็คคิวลาร์มานาน แต่ชาวตุรกีก็ยังระบุว่าสังกัดกับศาสนาอิสลามถึง 99% เปอร์เซ็นต์ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นแนวสุนนี่ ที่สังกัดกับสำนักนิติศาสตร์ฮะนะฟีย์ (ซึ่งเป็นแนวนิติศาสตร์หลักของเอเชียกลางและเอเชียใต้ อันกว้างขวางที่สุดของโลกมุสลิม)
ขณะที่หลายคนอาจไม่ทราบว่ามีแนวศาสนาที่เรียกว่า Alevi ประมาณ 15 % ซึ่งเป็นชีอะฮฺแบบหนึ่งที่ผสมผสานเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวเป็นแบบ sufi-shia บางทีก็ถูกมองว่าเป็นกลุ่มวัฒนธรรมแบบหนึ่ง มีดนตรี บทกวีและการเต้นรำ (ชาวเคิรด์จำนวนไม่น้อยถือแนวทางนี้ แต่ก็มีเชื้อชาติอื่นๆ ด้วย) .. Alevi เป็นแนวที่ ไม่เหมือนแบบสิบสองอิหม่าม(อย่างของอีหร่าน) และไม่ใช่แบบอาลาวียฺ (หรือชีอะฮฺนุซอยรียฺ) ที่ส่วนใหญ่อยู่ในซีเรีย(คือแนวศาสนาของปธน.บัชชาร) ...ชาว Alevi พวกเขาไม่มีมัสญิด มีสถานทีอิบาดะฮฺเรียกว่า Cemevi
จำได้ว่าหลายปีก่อน Erdoğan มีปัญหากับชาว Alevi เรื่องไปสร้างมัสญิดในเขตพวกเขา จนมีประท้วงของคนจำนวนล้าน เพราะพวกเขามีประมาณ 10 ล้านคนในตุรกี ...ที่น่าสนใจในทางการเมืองพวกเขามักสนับสนุนแนวซ้ายและ Kemalist.
ปล.สั้นๆ แค่นี้ก่อนนะครับ ไว้โอกาสหน้าจะเก็บมาเล่าต่อ
