อัคคชา พรหมสูตร
ปัญหาในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นความขัดแย้งระหว่างรัฐกับกลุ่มขบวนการที่มีความต้องการเอกราชให้ชาวมลายูมุสลิมในนามรัฐปัตตานี โดยทางฝ่ายกลุ่มขบวนการได้ใช้ความรุนแรงเป็นเครื่องมือในการต่อสู้เรียกร้องเอกราช และฝ่ายรัฐเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองตำรวจ ทหาร ก็ใช้ความรุนแรงเป็นเครื่องมือในการตอบโต้เช่นกัน ผลลัพธ์ที่ออกมาในวันนี้ เสียหายไปแล้วอย่างยับเยินทั้งคู่ ฝ่ายกลุ่มขบวนการเสียชีวิต บาดเจ็บ ถูกจับติดคุกต้องอพยบหลบหนีจากบ้านเกิดเมืองนอนไปอยู่ต่างประเทศจำนวนไม่ใช่น้อย ส่วนฝ่ายรัฐนั้ไม่ต้องพูดถึงเสียหายชีวิต บาดเจ็บล้มตายเสียหายทรัพย์สินงบประมาณมหาศาล แต่ทั้งสองฝ่ายก็ยังมั่นใจในชัยชนะของตนเองและยังคงใช้แนวทางการใช้ความรุนแรงเป็นเครื่องมือในการต่อสู้ต่อไป ทางออกของปัญหาจนถึงขั้นยุติอยู่มีสามทาง
ทางแรกซึ่งเป็นไปได้ยากมากจนแทบเป็นไปไม่ได้เลยคือฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งชนะเด็ดขาด เช่นกลุ่มขบวนการสังหารเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองตำรวจ ทหารจนหมดและฝ่ายรัฐยอมแพ้ แล้วสถาปนารัฐปัตตานี หรือไม่ก็ฝ่ายรัฐเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองตำรวจ ทหารสังหารฝ่ายกลุ่มขบวนการเสียชีวิตจดหมดสิ้นหรือเหลือน้อยมากจนต้องยอมแพ้ไปเอง
ทางที่สองซึ่งมีความเป็นไปได้น้อยพอๆกับทางแรกคือต่างฝ่ายต่างเลิกราไปกันเองด้วยความเหนื่อยล้า
ทางที่สามเป็นแนวทางสันติวิธีไม่เน้นความรุนแรงแต่ใช้วิธีการเจรจาที่จัดโดยคนกลางที่ไม่ใช่ทั้งฝ่ายรัฐ และฝ่ายขบวนการให้ทั้งสองฝ่ายได้มีโอกาสพูดคุยกันและออกแบบการอยู่ร่วมกันทั้งทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคมในอนาคตอย่างยั่งยืน และแนวทางนี้ทราบมาว่าหลายฝ่ายก็กำลังพยายามทำแต่อยู่ในขั้นตอนการดำเนินการเตรียมการ ส่วนระยะเวลาแห่งความสำเร็จของแนวทางนี้จะเร็วหรือช้าขึ้นอยู่กับทั้งสามฝ่ายเท่านั้น
