ภีรกาญจน์ ไค่นุ่นนา
เป็นหนังสือพิมพ์นักศึกษาฉบับหนึ่งของมหาวิทยาลัยวิสคอนซิน-เมดิสัน (University of Wisconsin-Madison) ที่ผมมักจะหยิบติดไม้ติดมือมาอ่านเป็นประจำ นอกจากจะรู้ข่าวคราวความเคลื่อนไหวภายในมหาวิทยาลัยและเมืองเมดิสันแล้ว ผมยังได้ติดตามกิจกรรมต่างๆ ที่หน่วยงานของมหาวิทยาลัยเป็นผู้จัด เช่น การประชุม การสัมมนา การแข่งขันกีฬา การแสดงดนตรี ฯลฯ ด้วย
The Daily Cardinal ตั้งอยู่ที่ตึก Vilas Communication ซึ่งเป็นตึกของ School of Journalismand Mass Communication บนถนน University Ave. เป็นหนังสือพิมพ์ขนาดแทบลอยด์ มีจำนวน 8 หน้า เริ่มตีพิมพ์เผยแพร่ตั้งแต่ปี 1892 มีหน้าสำคัญประกอบด้วย ข่าวหน้าหนึ่ง หน้าความคิดเห็น (Opinion) หน้าข่าว หน้าศิลปะ หน้าการ์ตูนและเกม เช่น Sudoku หนังสือพิมพ์นักศึกษาฉบับนี้ประกาศตัวเองว่า เป็นองค์กรที่ดำเนินการโดยไม่แสวงหากำไร และตำแหน่งต่างๆ ในหนังสือพิมพ์ถูกเลือกขึ้นมาทำงานจากสมาชิกของหนังสือพิมพ์ ไม่รับเงินอุดหนุนจากมหาวิทยาลัย แต่ได้งบประมาณการดำเนินงานจากการขายโฆษณา และจำหน่ายพื้นที่ Advertorial ผลิตครั้งละ 1หมื่นฉบับ ตีพิมพ์ทุกวันจันทร์-ศุกร์ ส่วนวันเสาร์อาทิตย์จะออกควบกันเป็นฉบับ Weekend เผยแพร่แบบแจกฟรีทั่วมหาวิทยาลัยและชุมชนโดยรอบมหาวิทยาลัย
“Abigail Becker” ตำแหน่งหัวหน้าบรรณาธิการของหนังสือพิมพ์ The Daily Cardinal เล่าให้ฟังว่า เธอเป็นนักศึกษาชั้นปีที่ 2 ที่เริ่มเข้ามาทำงานในหนังสือพิมพ์ฉบับนี้ตั้งแต่เข้าเรียนสาขาวารสารศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยแห่งนี้ ซึ่งเธอก็ได้รับการถ่ายทอดความรู้การทำหนังสือพิมพ์จากรุ่นพี่
(บรรณาธิการหนังสือพิมพ์ยืนอยู่ตรงกลาง)
เธอยืนยันว่า การดำเนินงานทั้งหมดของหนังสือพิมพ์ไม่เกี่ยวข้องกับนโยบายหรือการควบคุมของ School of Journalism and Mass Communication การทำงานทั้งหมดดำเนินการโดยนักศึกษาเอง เป็นอิสระที่จะคิด สร้างสรรค์และเผยแพร่ โดยหนังสือพิมพ์มีคณะกรรมการหรือบอร์ดเป็นผู้ดูแลในเชิงนโยบาย ซึ่งบอร์ดเหล่านี้ก็มีมาจากหลายส่วน ทั้งอาจารย์ ผู้ทรงคุณวุฒิ นักศึกษา สมาคมศิษย์เก่า ฯลฯ ส่วนนักศึกษาที่มาทำงานในกองบรรณาธิการไม่ได้รับเงินค่าตอบแทนแม้แต่บาทเดียว
เธอ บอกอีกว่า เธอได้ประสบการณ์ที่จะต่อยยอดไปทำงานด้านสื่อสารมวลชนตามที่เธอต้องการ ได้สังคมที่จะมี Connection กับสมาคมศิษย์เก่า ที่อาจจะแนะนำสถานที่ทำงานดีให้เธอ ได้เพื่อนนักศึกษาที่ทำงานด้วยกัน และยังได้ความสนุกสนานจากการทำงาน
บุคลากรของหนังสือพิมพ์แห่งนี้เป็นนักศึกษาทั้งหมด มีทั้งที่เรียนสาขาวารสารศาสตร์ สาขาที่เกี่ยวข้องกับการสื่อสาร และสาขาอื่นๆ ที่ไม่เกี่ยวข้องเลยก็มี เช่น หัวหน้าช่างภาพเรียนสาขาภาษาสเปน นักศึกษาทุกคนในมหาวิทยาลัยที่สนใจการทำหนังสือพิมพ์สามารถสมัครเข้ามาร่วมทำงานได้ ปัจจุบัน The Daily Cardinal มีบุคลากรเป็นผู้สื่อข่าวนับร้อยคน และมีที่ผลัดเปลี่ยนกันมาทำงายในกองบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ประมาณ 30 คน
ห้องทำงานของกองบรรณาธิการของหนังสือพิมพ์
หน้าที่และกระบวนการทำงานของหนังสือพิมพ์นั้น จะเป็นลักษณะการถ่ายทอดแบบรุ่นสู่รุ่น เช่น นักศึกษาสาขาวารสารศาสตร์คนหนึ่งที่ทำหน้าที่จัดหน้าศิลปะ กล่าวว่า เธอเคยใช้คอมพิวเตอร์มาตั้งแต่มัธยม พอเข้ามหาวิทยาลัยก็ยังไม่เคยใช้โปรแกรมจัดหน้าหนังสือพิมพ์เลย แต่เมื่อเข้ามาทำงานในตำแหน่งนี้รุ่นพี่ที่เคยทำงานในตำแหน่งนี้จะเป็นผู้สอน ส่วนหัวหน้าในตำแหน่งต่างๆ ของกองบรรณาธิการนั้น จะผ่านการเลือกตั้งของสมาชิกในแต่ละปี
ตำแหน่งในกองบรรณาธิการนั้น ประกอบด้วย โต๊ะข่าวหน้าหนึ่ง โต๊ะข่าวศิลปะ โต๊ะข่าวความคิดเห็น โต๊ะข่าวไลฟ์สไตล์ โต๊ะข่าววิทยาศาสตร์ มีหัวหน้าช่างภาพ ตำแหน่งออกแบบจัดหน้าอีก 4 คน นอกจากนั้นเป็นตำแหน่งฝ่ายประชาสัมพันธ์ และฝ่ายการตลาด
กระบวนการทำงานนั้น ก็เหมือนกันองค์กรหนังสือพิมพ์ทั่วไป คือ มีกองบรรณาธิการเป็นผู้ร่วมกันกำหนดประเด็นในแต่ละสัปดาห์ จากนั้นก็จะมอบหมายงานให้กับผู้สื่อข่าวเป็นผู้ไปทำข่าว ซึ่งเป็นการมอบหมายในแง่ประเด็นข่าว แหล่งข่าวที่จะสัมภาษณ์ ซึ่งแต่ละโต๊ะข่าวก็จะเป็นผู้ดำเนินการรับผิดชอบข่าวดังกล่าว โดยการทำงานนั้น จะทำงานทุกวัน กำหนด Deadline ในเวลา 1 ทุ่ม และเวลาตี 2 จะปิดต้นฉบับ เพื่อส่งโรงพิมพ์ ขณะที่เว็บไซต์ (http://host.madison.com/daily-cardinal) นั้นจะอับเดททันทีที่มีข่าว โดยผู้รับผิดชอบจะเป็นบรรณาธิการของแต่ละโต๊ะข่าวเท่านั้น ผู้สื่อข่าวไม่มีสิทธิที่จะดำเนินการอับเดทข่าวด้วยตัวเอง
หนังสือพิมพ์ติดตามข่าวอาชญากรรมที่เกิดขึ้นโดยรอบมหาวิทยาลัยอย่างต่อเนื่อง
สำหรับประเด็นข่าวที่ The Daily Cardinal ติดตามเป็นพิเศษ ก็เป็นความเคลื่อนไหวของนักศึกษาภายในมหาวิทยาลัย นโยบายของผู้บริหาร นโยบายของรัฐที่มีผลต่อมหาวิทยาลัยและนักศึกษา รวมถึงเรื่องทั่วไป ซึ่งประเด็นที่สนใจเป็นพิเศษขณะนี้ คือ อาชญากรรมที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งในเมดิสัน และการพกพาอาวุธ ซึ่งบ่อยครั้งมีนักศึกษาเป็นเหยื่อ
ผมถาม Abigail Becker ว่า เคยมีปัญหากับโฆษณาที่ลงในหนังสือพิมพ์หรือไม่ เธอบอกว่า ในช่วงที่เธอเข้ามาทำงานนั้น เคยมีครั้งหนึ่ง ผู้ที่ลงโฆษณาเป็นบริษัทที่ดูแลด้านที่อยู่อาศัย แต่ในหนังสือพิมพ์ฉบับนั้นลงข่าวเกี่ยวกับปัญหาที่อยู่อาศัยแพงขึ้น หนังสือพิมพ์ถูกต่อว่าจากผู้ลงโฆษณาและถอดโฆษณาออกจากหนังสือพิมพ์ทันที หลังจากที่หนังสือพิมพ์ฉบับนั้นถูกเผยแพร่ออกไป
“กับผู้บริหารมหาวิทยาลัยล่ะ หนังสือพิมพ์เคยถูกต่อว่าหรือไม่” Abigail Becker บอกว่า หากเป็นข่าวที่เป็นข้อเท็จจริง (Fact) หนังสือพิมพ์ก็พร้อมจะลงข่าว นักศึกษามีสิทธิที่จะบอกว่า ไม่ชอบนโยบาย หรือการบริหารงานของผู้บริหารมหาวิทยาลัย ซึ่งผู้สื่อข่าวของหนังสือพิมพ์ก็จะทำหน้าที่เช่นเดียวกับหนังสือพิมพ์มืออาชีพด้วยการสัมภาษณ์ผู้บริหาร
กองบรรณาธิการยังมีการทำข่าวสืบสวนสอบสวนด้วย ทั้งข่าวผลกระทบเกี่ยวกับ Federal Government Shutdown ข่าวเกี่ยวกับเพศ (Gender) ภายในที่พัก ข่าวราคาที่อยู่อาศัย หอพักนักศึกษาสูงขึ้น ข่าวเกี่ยวกับงบประมาณของรัฐ ข่าวเกี่ยวกับกฎหมายของรัฐที่กระทบกับมหาวิทยาลัย
Abigail Becker บอกว่า ก่อนหน้านี้ติดตามข่าวการที่ผู้บริหารมหาวิทยาลัยต้องการงบประมาณเพิ่มเติมอีก 60 ล้านดอลลาร์สหรัฐ งบจำนวนนี้ส่วนหนึ่งก็จะต้องมาเก็บเงินค่าเทอมจากนักศึกษา ซึ่งก็ติดตามข่าวนี้อยู่นาน โดยเฉพาะการนำเสนอฝากของผู้ที่ได้รับผลกระทบ หนังสือพิมพ์สามารถทำได้
บรรณาธิการฝ่ายศิลป์ของหนังสือพิมพ์
ส่วนจริยธรรมของหนังสือพิมพ์ The Daily Cardinal นั้น Abigail Becker บอกว่า “หนังสือพิมพ์เราทำเช่นเดียวกับสื่อมวลชนมืออาชีพ” และเธอยังบอกหลายครั้งว่า “เราเป็นหนังสือพิมพ์ที่ดำเนินการโดยนักศึกษา เป็นอิสระ ไม่อยู่ภายใต้การควบคุมของใคร”
หันมาการโฆษณาของหนังสือพิมพ์ The Daily Cardinal บ้าง แต่ละฉบับจะมีโฆษณาประมาณ 4-5 ตัว แต่ละหน้าก็มีการกำหนดค่าโฆษณาที่แตกต่างกันออกไป เช่น Full Page หน้าหลัง ราคา 1,000 ดอลลาร์ ½ pageราคา 600 ดอลลาร์ ขนาด Solus หน้าใน ราคา 300-400 ดอลลาร์ ขนาด 1/3 ของ Strip หน้าใน ราคา 200-250 ดอลลาร์
ส่วนภายในห้องทำงานของหนังสือพิมพ์ The Daily Cardinal ก็เต็มไปด้วยเอกสาร หนังสือวางอยู่บนโต๊ะระเกะระกะเหมือนบรรยากาศการทำงานของกองบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ฝึกปฏิบัติของนักศึกษาเมืองไทย แต่แบ่งเป็นสัดส่วนแต่ละโต๊ะข่าวชัดเจน บนโต๊ะก็ประกอบไปด้วยคอมพิวเตอร์ยี่ห้อ Apple วางไว้สำหรับการทำงาน ห้องหัวหน้าบรรณาธิการ ห้องประชุมของกองบรรณาธิการ ห้องช่างภาพ ห้องฝ่ายโฆษณา ที่ฝาผนังก็ติดหน้าหนังสือพิมพ์ที่เป็นประวัติศาสตร์สำคัญของหนังสือพิมพ์ เช่น หน้าหนึ่งของหนังสือพิมพ์ฉบับที่หนึ่ง หน้าหนึ่งที่นำเสนอข่าวประธานาธิบดีจอห์น เอฟ.เคนนาดี้ถูกยิงเสียชีวิต ฯลฯ
แต่สิ่งที่แตกต่างจากหนังสือพิมพ์ฝึกปฏิบัติของนักศึกษาบ้านเราคือ หนังสือพิมพ์ The Daily Cardinal ไม่ผูกติดกับรายวิชาฝึกปฏิบัติหนังสือพิมพ์ ดำเนินการต่อเนื่อง หยุดเฉพาะช่วงปิดเทอมเท่านั้น เพราะนักศึกษา ซึ่งเป็นผู้อ่านกลับบ้านกันหมด บริหารงาน ตัดสินใจดำเนินการเองทั้งหมด ถ่ายทอดกลวิชากันเองจากรุ่นพี่สู่รุ่นน้อง เปิดกว้างสำหรับนักศึกษาที่สนใจทั่วไป ไม่จำเป็นต้องเรียนในสาขาวารสารศาสตร์ หรือนิเทศศาสตร์ ก็สามารถมาทำงานในหนังสือพิมพ์ได้ ลักษณะการบริหารงานจำลองมาจากองค์กรหนังสือพิมพ์มืออาชีพ
(บันทึกนี้เป็นประสบการณ์ส่วนหนึ่งจากการได้รับทุนเพื่อฝึกอบรมต่างประเทศ ณ มหาวิทยาลัยวิสคอนซิน-เมดิสัน รัฐวิสคอนซิน ประเทศสหรัฐอเมริกา ระหว่างเดือนตุลาคม 2556-มกราคม 2557 โดยได้รับทุนจากมูลนิธิอิศรา อมันตกุล มูลนิธิศิษย์เก่ามหาวิทยาลัยวิสคอนซิน-เมดิสัน ประจำประเทศไทย)
หมายเหตุ: บทความชิ้นนี้เผยแพร่ครั้งแรกที่ http://www.phirakan.blogspot.com/