สิบปีตากใบ

วันนี้ที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้มีการคุมเข้มเรื่องการรักษาความปลอดภัยมากเป็นพิเศษขณะที่วันครบรอบสิบปีเหตุการณ์ตากใบใกล้เข้ามา เช้านี้มีผู้ยิงครอบครัวพ่อแม่ลูกรวมสี่คนที่บาเจาะ และก่อนหน้านั้นมีการตัดต้นยางในสวนยางของคนพุทธเกือบสามร้อยต้นที่ระแงะ นราธิวาส

ทุกๆปีในช่วงใกล้วันครบรอบเหตุการณ์ตากใบสถานการณ์ในสามจังหวัดชายแดนใต้จะต้องเต็มไปด้วยความตึงเครียดและเป็นอันรู้กันว่าผู้ที่อยู่อาศัยในพื้นที่ต้องระวังตัวเป็นพิเศษ ขณะที่เจ้าหน้าที่เองก็ต้องทำงานหนักมากกว่าปกติในช่วงนี้ วันนี้บนเส้นทางต่างๆมีการตั้งด่านลอยเพิ่มจากด่านเดิมที่มีอยู่แล้ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งบนเส้นทางสู่นราธิวาส ในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมาเริ่มมีข่าวการก่อเหตุประปรายหลายจุด เช่นเมื่อ 20 ตค.ที่ผ่านมามีผู้เข้าไปตัดต้นยางพาราในสวนยางของคนพุทธจำนวนสามแปลงติดต่อกันที่ตำบลตันหยงลิมอ อำเภอระแงะ นราธิวาส มีต้นยางถูกโค่นไปเกือบสามร้อยต้น มีการพ่นสีบนถนนด้วยข้อความสนับสนุนการแยกดินแดน สวนยางสามแปลงดังกล่าวนั้นเป็นของนางจิ้ม ทองพร นางพุธ เวชสันดรพงษ์และนายสันติ ขวัญดี

นอกจากนั้นในวันเดียวกันคือ 20 ต.ค.ราวสองทุ่ม เฟสบุ๊คของกลุ่มสันติกู้ชีพ ปัตตานี รายงานว่าได้มีเหตุเพลิงไหม้ที่บ้านของนายสงวน แก้วกลับ และนางเนิม แก้วกลับ ภรรยา ที่ตำบลทรายขาว อำเภอโคกโพธิ์ ปัตตานี บ้านเสียหายหมดทั้งหลังแต่ไม่มีผู้ได้รับบาดเจ็บ อย่างไรก็ตามเหตุการณ์นี้ยังไม่ชัดว่าเกี่ยวข้องกับผู้เห็นต่างจากรัฐหรือไม่ และเช้านี้มีผู้ลงมือยิงครอบครัวของนายรอมือซี แตเมาะที่อำเภอบาเจาะ นราธิวาสทำให้นายรอมือซี ภรรยาและลูกสองคนต้องเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาล

นอกจากนี้มีผู้ใช้เฟสบุ๊คได้โพสต์ภาพที่ถ่ายมาจากข้างถนนในปัตตานี เป็นภาพของผู้นำศาสนาจับมือกันเพื่อสนับสนุนการปรองดอง แต่ภาพใบหน้าพระภิกษุที่ยืนอยู่ตรงกลางระหว่างผู้นำมุสลิมกลับถูกตัดหายไป

สำหรับเหตุการณ์ตากใบ เป็นเหตุการณ์การสลายการชุมนุมประท้วงเรียกร้องให้มีการปล่อยตัวชุดรักษาความปลอดภัยหมู่บ้านหรือชรบ.หกคนที่ถูกจับและสอบสวนเรื่องทำปืนหาย การประท้วงที่เกิดขึ้นหน้าสถานีตำรวจตากใบเมื่อ 25 ต.ค. 2547 ผลของการสลายการชุมนุมทำให้มีผู้ถูกยิงเสียชีวิตหกคน แต่ที่กลายเป็นปัญหาใหญ่กว่า คือการจับกุมผู้ชุมนุมกว่า 1,300 คนแล้วนำขึ้นรถบรรทุกโดยให้นอนทับซ้อนกันเป็นชั้นๆทำให้มีคนเสียชีวิตอีก 85 คน เจ้าหน้าที่ได้จับกลุ่มคนที่เชื่อว่าเป็นแกนนำจำนวน 58 คนขึ้นศาล แต่ต่อมารัฐบาลในสมัยพล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ได้ใช้นโยบายปรองดองและแก้ปัญหาด้วยวิถีทางทางการเมืองด้วยการถอนฟ้อง

ส่วนญาติผู้เสียชีวิต 85 คนนั้นได้รับเงินเยียวยาในสมัยที่พ.ต.อ.ทวี สอดส่อง ดำรงตำแหน่งเลขาธิการศูนย์อำนวยการบริหารราชการจังหวัดชายแดนใต้หรือศอ.บต.เป็นเงินจำนวนรายละ 7.5 ล้านบาท อย่างไรก็ตาม สำหรับความพยายามสะสางกรณีการเสียชีวิต เริ่มต้นด้วยการตั้งคณะกรรมการสอบสวนแต่นอกเหนือจากการโยกย้ายนายทหารที่เกี่ยวข้องแล้ว การไต่สวนชันสูตรในชั้นศาลได้ข้อสรุปเพียงว่า คนเหล่านั้นเสียชีวิตเนื่องจากขาดอากาศหายใจ ในขณะที่อีกด้านหนึ่ง ความพยายามของครอบครัวเหยื่อตากใบที่พยายามขอให้ศาลรื้อฟื้นการไต่สวนการตายใหม่กลับไม่เป็นผล เพราะศาลถือว่าการไต่สวนการตายหนนั้นเป็นที่สุดแล้ว

แยนะ สะแลแม หนึ่งในอดีตแกนนำกลุ่มชาวบ้านตากใบกล่าวว่า วันครบรอบสิบปีของเหตุการณ์ในปีนี้มีผู้ให้ความสนใจในเรื่องราวของตากใบอย่างคึกคัก สื่อหลายรายเตรียมทำรายงานพิเศษ แยนะซึ่งหลายปีที่ผ่านมาพยายามรณรงค์เพื่อความเป็นธรรมในกรณีตากใบจนผันตัวเองกลายเป็นนักสิทธิมนุษยชนชาวบ้าน กล่าวว่า ในความรู้สึกของเธอเองอยากจะให้คนรุ่นหลังจดจำเหตุการณ์นี้ต่อไปเนื่องจากมันเป็นปัญหาการกระทำที่ไม่เป็นธรรมของภาครัฐครั้งสำคัญ พร้อมกับชี้ว่า ปัญหาใหญ่จากกรณีตากใบไม่ใช่มีแค่เรื่องคนตายแต่คือทัศนะของเจ้าหน้าที่จำนวนมากที่มองว่า ผู้เข้าร่วมการชุมนุมคือผู้ต้องการก่อเหตุ และจนถึงขณะนี้หลายคนที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ยังถูกเจ้าหน้าที่เพ่งเล็งและสงสัย บ้างไม่อาจอยู่ในประเทศไทย ขณะที่แยนะยืนยันว่า คนเข้าร่วมการชุมนุมหนนั้นส่วนใหญ่เป็นคนที่ไม่ได้ใช้ความรุนแรง แต่เข้าร่วมการชุมนุมด้วยความอยากรู้อยากเห็นและบางคนไม่รู้ด้วยซ้ำว่าเป็นการชุมนุม

อนึ่งในวันครบรอบสิบปีพรุ่งนี้ ได้มีหลายฝ่ายเตรียมจัดงานรำลึกและเสวนาปัญหาผลกระทบจากเหตุการณ์ตากใบไม่ต่ำกว่าสี่งานด้วยกัน แม้ว่าที่ผ่านมาคนจำนวนมากไม่ค่อยกล้าพูดถึงเหตุการณ์ดังกล่าวก็ตาม