บทสนทนาบนเฟสบุ๊ค ว่าด้วย ความรุนแรง ความขัดแย้ง และความสงบ ที่ชายแดนใต้ (1)
เรียบเรียงบันทึก โดย ลม้าย มานะการ
คุณเอ : มีส่งเสียงมาตามสาย โดยฉันไม่เคยรู้จักเธอมาก่อน เธอบอกฉันว่า ...ช่วยด้วยนะคะ อยากกลับไปทำมาหากินที่บ้าน ไม่กล้ากลับมา 4-5 ปีแล้ว พอจะช่วยได้ไหม ฉันจึงถามเธอว่า เกิดไรขึ้น ...เธอบอกสามีโดนยิง แล้วเธอไม่กล้าอยู่ มีสวนเป็นสิบไร่ที่ก่อร่างสร้างตัวกันมา ..แล้วเธอก็บอกฉันต่อยืดยาวถึงความทุกข์ของเธอ ...มันเป็นโจทย์ที่ยากมากสำหรับคนเล็กๆ อย่าง ฉัน ..ใคร..จะช่วยเธอและคนในชุมชนของเธอได้.. ช่วยอย่างไร
คุณบี : ลองดู ทางใดได้บ้างคะ
คุณซี : เศร้าจัง ทำไงดี
คุณดี : เศร้ามาก
คุณเค : ต้องช่วยเร่งด่วน
คุณเอ : วันนี้จึงไปหมู่บ้านของเธอ ในยามที่เธอไม่ได้อยู่ที่นั่นแล้ว พบว่า การฆ่า ยังเกิดที่บ้านของเธอ คนที่นั่นจึงหนีตาย ไปทีละรายสองราย บางคนไปอยู่ที่อื่น ลำบากมาก พอเงียบไม่เกิดเหตุสักสองสามปี ก็กลับมา และ บางรายต้อง "ตาย" เมื่อเขากลับมาอีกครั้ง ชาวบ้านบอกว่า ถึงวันนี้ดูแลกันเองกับทหาร ตำรวจแค่ 20 นาย ไม่พอเสียแล้ว ขอกองกำลังทหาร ตำรวจ ป้องกันชุมชนด่วน อย่างน้อยอีก 2 เท่าตัว
: 1 เดือนอันศักดิ์สิทธิ์ ที่ต้องใช้เงินมาก แต่ไม่กล้าไปกรีดยาง อีก 2 เดือนที่ผลไม้จะสุก ต้องเข้าออกสวน เขาบอกต้องการกองกำลังคุ้มครองจึงเป็นความต้องการเร่งด่วนสุดของพวกเขา
คุณแอล : น่าสงสารจัง
หมายเหตุ : ระหว่างการบันทึกบทสนทนานี้ มีโทรศัพท์เข้ามา จาก คนทำงานใกล้ชิด ผู้ใหญ่ท่านหนึ่ง บอกว่าผู้ใหญ่สอบถามด้วยความเป็นห่วง แต่ยังไม่สามารถตอบทางโทรศัพท์ในส่วนรายละเอียด เพราะเป็นเรื่องละเอียดอ่อนมาก แต่ได้สัมผัสถึงความตั้งใจของผู้ใหญ่.....ขอบคุณที่ฟังเสียงสะท้อนเล็ก ๆ มีเสียงเล็ก ๆ มากมายที่นี่ ที่อยู่ใต้อาณาจักรความกลัว ไม่กล้าที่จะเปล่งเสียงออกสู่สาธารณะ...ฉันตัดสินใจหนักทุกครั้งที่จะส่งเสียงแทนเธอ /เขาเหล่านั้น และอยากจะให้พลังแก่เขาเพื่อให้เธอ/เขากล้า ที่จะส่งเสียงเอง แต่..มันไม่ง่ายเลย
คุณเอ็ม : ชุมชนที่นั่นรวมตัวกันไหมคะ..ต้องร่วมด้วยช่วยกันคิดหลายๆคนหลายๆ ฝ่าย
: ชาวบ้านช่วยกันคิดระดับหนึ่ง มีการรวมตัวกันดูและภายใน ..การเพิ่มกำลัง เป็นทางออก ใช่หรือไม่ ในมุมมอง ชาวบ้านบอก.... จำเป็น เพราะเขากำลังตกในอันตราย ในภาพรวม ของการแก้ปัญหา มันใช่หรือเปล่า การมีกองกำลังที่เพิ่มขึ้น อาจจำเป็นบางเวลา หรือตลอดเวลา ไม่มีใครตอบได้
: เรื่องความซับซ้อนของปัญหาใน จชต. ใช่ทั้งหมดที่ทุกท่านคุย ปัญหาสมองติดยา /ยาเสพติด ปัญหาผลประโยชน์ ปัญหาผู้มีอิทธิพล ปัญหาชุมชนอ่อนแอ ปัญหา ความกลัวท่ามกลางความรุนแรง เป็นทั้งรากและผลของ จชต. จริงๆ
: เราอาจต้องทำงานเชิงลึก และร่วมกันหลายส่วน ให้ชุมชนเป็นศูนย์กลาง มีคนเข้าไปหนุน เพียงแต่ว่า มันต้องทะลวงข้อจำกัดบางอย่าง ที่สำคัญตอนนี้คือความไม่ปลอดภัย และการสร้างพื้นที่ปลอดภัย มิได้ง่ายแค่รณรงค์ เรียกร้อง. เราหลายฝ่ายอาจยังแก้ปัญหาที่ปรากฏการณ์ หากมันน่าจะสำคัญที่โครงสร้างของปัญหา. และรากลึก ๆ ซึ่งเราเข้าไม่ถึง และยาก และต้องอาศัยความละเอียดรอบคอบ ไม่เร่งรัด ไม่ทำให้ยิ่งแก้ยิ่งยุ่ง
คุณโอ : เรื่อง ยาเสพติดในพื้นที่ก่อนแล้วเรื่องอื่นๆจะดีขึ้นเอง รัฐบาลควรปราบปรามอย่างเด็ดขาดและต้องยกปัญหานี้เป็นเรื่องแรกที่ต้องแก้เร่งด่วน
คุณเอ : ในการทำ peace pole ระบุความเห็นของประชาชน ว่าเรื่องที่ต้องแก้เร่งด่วนคือ หนึ่ง แก้ปัญหายาเสพติด สอง สร้างพื้นที่ปลอดภัยในชุมชน สาม ปรับปรุงการบังคับใช้กฎหมายและกระบวนการยุติธรรม
คุณพี : เราควรแก้ให้ถึงที่สุดยังมีอีกหลายคนเขาไม่กล้าออกมาพูด
คุณคิว : การสร้างความเป็นพี่น้อง บนฐานความเข้าใจซึ่งกันละกัน สำคัญยิ่งในพื้นที่
คุณเอ : เรามาถูกทางกันหรือเปล่า มันมีบางเรื่องไหมที่เราต้องคุยกันใหม่
คุณดี : ทุกภาคส่วนต้องมาแลกเปลี่ยนกันให้ตกผลึก ได้ก่อนแล้วปัญหาทุกปัญหาจะมีคำตอบอยู่ในตัวของมันเอง และสิ่งสำคัญยิ่งที่จะต้องทำให้ได้ต้องมีความจริงใจอย่างแท้จริงในการที่แก้ ปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นในพื้นที่ทั้งภาครัฐภาคประชาสังคมผู้นำศาสนาต่าง ๆ ให้เข้ามามีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาในพื้นที่ชายแดนใต้แห่งนี้
คุณเค : ทุกอย่างเป็นพลวัตรและเกี่ยวเนื่องกัน ปัญหาและวิธีการแก้ ก็เช่นกัน คนนอกพื้นที่ต้องมองอย่างเข้าใจ ไม่ซ้ำเติมปัญหาในทุกๆทาง
บทสนทนายังไม่จบ ……..........เช่นเดียวกับ ความรุนแรง ความขัดแย้ง และความสงบในชุมชนที่ชายแดนใต้
