มูฮำมัดอายุบ ปาทาน
ชายแดนภาคใต้ ซึ่งความไม่สงบที่ก่อตัวมากว่า 4 ปี ยังมิอาจบรรเทาลงได้ ก็เพราะปัญหาหนึ่งซึ่งมีการพูดถึงกันอยู่เสมอ นั่นคือความมีเอกภาพ
แต่แรกเอกภาพอาจหมายถึงเฉพาะแต่การปฏิบัติของแต่ละหน่วยที่เข้ามาเกี่ยวข้องกับการแก้ปัญหา ซึ่งต่างคนต่างทำ ต่างคนต่างไป แต่กรณีที่เกิดขึ้นมาในระยะหลัง อาทิ กรณี การควบคุมตัวนักศึกษาที่ จ.ยะลา การทำร้ายร่างกายครูสอนศาสนาที่ อ.จะนะ จ.สงขลา และล่าสุดกรณีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ร.ต.อ.เฉลิม อยู่บำรุง ออกมาพูดเรื่องเขตปกครองพิเศษ ทำให้ได้เห็นว่า นอกเหนือจากเอกภาพในการปฏิบัติแล้ว หน่วยงานหรือบุคคลที่เกี่ยวข้องกับการแก้ปัญหา ยังขาดเอกภาพในความเข้าใจปัญหาร่วมกันอีกด้วย
เริ่มตั้งแต่สาเหตุของปัญหาที่แต่ละหน่วยแต่ละส่วนก็สรุปปัญหาไม่เหมือนกัน วันนี้ตอบกันได้ชัดหรือยังว่า สถานการณ์ชายแดนภาคใต้คืออะไร หากรู้แล้วว่าคืออะไร แล้วจะทำอย่างไร ทำแบบไหน เรื่องการควบคุมตัวซึ่งสร้างความเคลือบแคลงสงสัย การทำร้ายร่างกายผู้ต้องหา แม้กระทั่ง การจุดพลุชูประเด็นเชิงอำนาจเรื่องเขตปกครองพิเศษ ตีปิ๊บเรียกให้คนมามุงดู แต่แล้วในที่สุดก็ไม่มีอะไรในกอไผ่ ก็คงไม่เกิดขึ้น
จริงอยู่ที่การขายแนวคิดแก้ปัญหาอาจต้องเรียกความสนใจด้วยการสร้างเซอร์ไพรส์ แต่เซอร์ไพรส์นั้นต้องมีความหวังว่ามันจะเกิดขึ้นได้จริง มิใช่สลายฝันกันในชั่วข้ามคืน
นี่แค่แนวคิดของรัฐมนตรีคนเดียว ยังไม่รวมถึงแนวคิด แนวนโยบายของพรรคร่วมรัฐบาลอื่นๆ แค่นโยบายพรรคการเมืองต่างๆ ที่หาเสียงไว้ตั้งแต่ก่อนจะเข้าร่วมรัฐบาลก็น่าเป็นห่วงว่าอาจจะเกิดอาการปริแยก ไม่สมานฉันท์ตามมา แทนที่จะดับไฟใต้ อาจจะต้องมาดับไฟความขัดแย้งในพรรคร่วมรัฐบาลกันก่อน เอกภาพทางความคิดไม่มี แล้วเอกภาพการแก้ปัญหาจะเกิดขึ้นได้อย่างไร
วันนี้จึงต้องสร้างการเรียนรู้เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ตรงกัน ขบวนการประวัติศาสตร์และเชื้อชาติ หากไม่เข้าใจไม่ยอมรับเป็นพื้นฐาน แล้วจะมองเห็นทางแก้ปัญหากันได้อย่างไร ทั้งที่สิ่งเหล่านี้คือความอ่อนไหวในการเปิดพื้นที่ปะทะทางการเมือง
การมองปัญหามิใช่มองแต่สิ่งที่อยากจะทำ เช่นทหารต้องการยุติเหตุร้ายรายวัน ตำรวจมุ่งแต่จับกุมดำเนินคดี หน่วยงานพลเรือนก็มุ่งแต่การพัฒนาเศรษฐกิจ ซึ่งไม่ได้แก้ใจกลางของปัญหายุทธศาสตร์ที่ดีจะเกิดขึ้นไม่ได้ หากไม่มีความเข้าใจที่ตรงกัน และหากเป็นยุทธศาสตร์ที่ผิดทาง ก็จะส่งผลถึงยุทธวิธี ที่ผิดพลาด วันนี้ทุกองคาพยพในการแก้ปัญหา เข้าใจแนวทางการเมืองนำการทหารกันแค่ไหน เข้าใจแล้วจะทำอย่างไร ถ้าความเข้าใจไม่ชัดจะเอาอะไรไปสู้กับยุทธศาสตร์การปลดปล่อยรัฐปัตตานีเป็นอิสระ ถ้ายังหาคำตอบ สร้างความเข้าใจที่ตรงกันไม่ได้ ก็คงต้องวิ่งไล่แก้ปัญหากันอย่างนี้ตลอดไป
