- 1 -
มันเป็นช่วงเวลาประมาณบ่าย 2 ของวันที่ 30 เมษายน 2556 ที่เราถึงไปยังปัตตานี อากาศในวันนั้น แม้หลบอยู่ในร่มเงา ยังรู้สึกร้อนอ้าวราวมีไฟกองใหญ่สุมอยู่ใต้แผ่นดิน
แต่การเคลื่อนไหวของสังคมปัตตานี ตรงข้ามกับสภาพอากาศและสถานการณ์ ชีวิตประจำวันของชาวบ้านดูดำเนินไปเป็นปกติดี
ห้วงวันที่ 27-28 เมษายน 2556 ไม่มีรายงานเหตุร้ายรุนแรงในปัตตานี ครบรอบ 9 ปีเหตุการณ์กรือเซะ บรรยากาศทั่วไปไม่น่ากังวลใจอย่างที่คิด ขนาดวันที่ 27 เมษายน ก่อนถึงวันครบรอบเหตุการณ์กรือเซะ 1 วัน เวลาประมาณ 4 ทุ่ม จากดอนยางเข้าเมืองปัตตานีเราขับรถผ่านด่านทางเข้าตัวเมืองปัตตานี หน้าโรงงานปัตตานี คอนกรีต โดยไม่ต้องชะลอความเร็ว ลงกระจกรถ และแสดงบัตรประชาชน เพราะที่ด่านมีแต่ไฟ ไม่้มีใครอยู่ การไม่มาประจำด่านตรวจของตำรวจ ทำให้เราอุ่นใจว่าคืนนี้คงไม่มีเหตุร้ายใดๆ เจ้าหน้าที่จึงได้กลับไปพักผ่อน
- 2 -
ย้อนไปในเช้าวันที่ 28 เมษายน 2556 คลิปวีดีโอของแกนนำขบวนการ BRN ในยูทูป เป็นปฏิกิริยาช่วยเร่งอุณหภูมิของสภาพอากาศและสถานการณ์ ให้ร้อนขึ้นและดำเนินไปตลอดทั้งวัน การเคลื่อนไหวของสังคมปัตตานีรุ่มๆ อยู่ตั้งแต่เช้ายาวไปจนตะวันตกดิน
"เช้ายันเย็นวันนี้เหตุการณ์ทั่วไปยังปกติดีนะ ถึงว่าทำไมตำรวจ ทหารไม่ค่อยตั้งด่านตรวจ"
รายงานสถานการณ์ โดยนักสังเกตการณ์นี้ ลอยออกมาพร้อมควันบุหรี่ ตามหลังด้วยเสียงระบายลมหายใจและตลกร้าย
"แบบนี้ถือว่าไม่ปกติ เพราะปกติ สถานการณ์มันไม่ปกติ"
- 3 -
เป็นบ่ายของวันที่ 1 พฤษภาคม 2556 ที่นักสังเกตการณ์เห็นสิ่งที่เปลี่ยนไปจากปกติ ในเขตเมืองปัตตานี มีทหารพรานชุดดำเด่น วางกำลังตามจุดต่างๆ หลายจุด โดยเฉพาะพื้นที่ทางทิศตะวันออกของเมืองปัตตานี ที่เป็นเขตชุมชนเมือง นักสังเกตการณ์ประหลาดใจ เพราะก่อนหน้านี้มีแต่ทหารชุดเขียว และตำรวจชุดสีกากี ไม่ค่อยเห็นทหารพรานชุดดำในตัวเมืองปัตตานี
เมื่อออกตระเวนไปนอกเมือง เราพบใบปลิวฉบับหนึ่งตัวหนังสือไทยพิมพ์โดยโปรแกรมพิมพ์เอกสารในคอมพิวเตอร์ เนื้อหาโจมตีขบวนการ BRN ว่าเป็นอาชญากรเข่นฆ่าผู้บริสุทธิ์ ไม่ใช่นักรบปลดปล่อย เพิ่มความประหลาดใจให้ผู้สังเกตการณ์ ที่เริ่มปะติดปะต่อปรากฏการณ์ต่างๆ เพื่อวิเคราะห์สถานการณ์
1.เมื่อวานซืน (29 เมษายน 2556) คณะสภาความมั่นคงแห่งชาติ (สมช.) เดินทางไปพูดคุยสันติภาพกับ BRN ที่มาเลเซีย
2.ถัดมาวันนี้ (1 พฤษภาคม 2556) มีใบปลิวโจมตี BRN คนที่จัดทำมีวัตถุประสงค์อะไร
3.ใครบ้างที่อยู่ตรงข้าม BRN
4.ทหารพรานมาวางกำลังหลายจุดทำไม ในตัวเมืองปัตตานี
5.ทำไมก่อนหน้านี้ ที่เป็นวันครบรอบ 9 ปีกรือเซะ ทำไมไม่มีทหาร ทหารพราน ตำรวจ ตั้งด่านในเขตเมือง
6.สถานการณ์วันนี้น่าจะไม่ปกติ ถ้ามีเหตุร้ายอาจจะเชื่อมโยงกับประเด็นที่กล่าวข้างบนหรือไม่
- 4 -
แล้วก็เกิดเหตุการณ์ไม่ปกติขึ้น เวลาประมาณ 2 ทุ่มเศษ ของวันที่ 1 พฤษภาคม 2556 ชาวบ้าน 6 คนถูกยิงเสียชีวิต ในเขตเทศบาลเมืองปัตตานี นักสังเกตการณ์ บอกกับผู้สังเกตการณ์อีกคนหนึ่งว่า เจ้าหน้าที่ห้ามไม่ให้นักข่าวเข้าที่เกิดเหตุ ทั้งที่เก็บศพคนตายออกไปหมดแล้ว ปกติไม่เห็นจะห้าม จุดเกิดเหตุอยู่ห่างจากด่านตรวจ เพียงประมาณ 150 เมตร ส่วนผู้อยู่ในเหตุการณ์ บอกว่า
"คนที่มายิงแต่งชุดเหมือนดำเหมือนๆ กับทหารพราน ใส่รองเท้าทหาร มีผ้าพันที่คอสีชมพู ชมพู เหมือนทหารพรานทั่วไป ฉันก็คิดว่าเขาเป็นทหารพราน แต่พอเขายิงคนถึงได้รู้ว่าเป็นโจร"
ใช่ ชุดทหารพราน ตามที่เขาเล่าให้ฟัง เราเห็นมาบ้างแล้วเมื่อกลางวัน ทหารพรานมีผ้าพันคอสีดำขลิบฟ้า บางคนมีผ้าพันคอสีดำขลิบชมพู
"จริงๆ วันนี้ทหารพรานอยู่กันเยอะ โจรมันยังหาช่องก่อเหตุจนได้ น่าสงสารชาวบ้านที่ตาย เด็กก็ถูกยิงไม่เว้น"
- 5 -
วันที่ 2 พฤษภาคม 2556 มีใบปลิวออกมาอีกฉบับ พิมพ์ด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ภาษาไทย อ้างว่าเป็นนักรบฟาตอนี รบเพื่อ BRN และเป็นผู้ก่อเหตุกราดยิงไทยพุทธ (ความจริงมีมุสลิมด้วย) เพื่อล้างแค้นให้เพื่อนร่วมขบวนการที่ถูกเจ้าหน้าที่ยิงตายระหว่างการปะทะกัน
นักสังเกตการณ์มองว่า ถ้าเป็นเช่นนั้น BRN นับว่าเหิมเกริมและไม่จริงใจกับการพูดคุยสันติภาพ เพราะลงจากโต๊ะเจรจาวันเดียว ข้อเสนอที่รัฐไทยขอให้ยุติโจมตีเป้าหมายที่อ่อนแอก็ถูกปฏิเสธ สวนทางกับท่าทีบนเวทีพูดคุยที่บอกว่าจะรับไปพิจารณา
และถ้า BRN ทำจริงๆ ก็เท่ากับว่าไม่อยากจะพูดคุยสันติภาพอีกต่อไป ซึ่งสวนทางกับคำบอกเล่าของทีมเจรจาที่ว่า BRN เห็นด้วยที่จะพูดคุยสันติภาพกันต่อไปจนกว่าจะได้ข้อยุติ แต่จนถึงขณะนี้ก็ยังไม่ปรากฏข่าวว่า BRN ขอยุติการพูดคุย เพื่อจับอาวุธสู้รบต่อ
แต่มองอีกมุมถ้า BRN ไม่ได้ทำทั้งใบปลิว และกราดยิงชาวบ้าน แล้วใครทำ?
ฆาตกรในชุดคล้ายทหารพรานคืนนั้นเป็นคนของใคร แต่ตลอดทั้งวันนี้ (2 พ.ค.) กลับไม่มีทหารพรานแล้วในเขตเมืองปัตตานี
- 6 -
วันที่ 3 พฤษภาคม 2556 พล.อ.อ.สุกำพล สุวรรณทัต รัฐมนตรีกลาโหม บินด่วนมาที่ยะลา นักข่าวนักสังเกตการณ์คิดว่าคงจะมาเพื่อให้กำลังใจครอบครัวผู้สูญเสีย เพราะมีเด็กกับคนพิการถูกยิงตายด้วย แต่คาดการณ์ผิดหมด สนามหญ้าหน้ากองอำนวยการ ค่ายสิรินธร มีหน่วยทหารพรานมาตั้งแถวรอรับรัฐมนตรีกลาโหมพร้อมหน้าพร้อมตา รัฐมนตรีกลาโหม มาเพื่อตรวจเยี่ยมและให้กำลังทหารพราน นักสังเกตการณ์บอกกับผู้สังเกตการณ์ว่า นับเป็นครั้งแรกที่รัฐมนตรีกลาโหม เดินทางมาพบทหารพรานโดยเฉพาะเจาะจงเช่นนี้
และรัฐมนตรีกลาโหม หงุดหงิด ที่นักข่าวถามว่ารู้ตัวคนที่ทำใบปลิวหรือยัง? ทั้งที่คำถามนี้น่าจะตอบง่ายกว่าออกปากด่าทอสื่อมวลชน ในวันเสรีภาพสื่อมวลชน พอดี
- 7 -
ขณะที่ผลการตรวจสอบปลอกกระสุนของอาวุธปืน HK 33 ที่ใช้ก่อเหตุกราดยิงชาวบ้านไทยพุทธและมุสลิมเสียชีวิต 6 ศพ พบว่าเคยใช้ก่อเหตุมาแล้ว 19 คดี นับตั้งแต่ปี 2550 ได้ยิงทั้งประชาชน ตำรวจ ทหาร
เช่น- ยิง ด.ต.มะรอซี สุหรง ที่ อ.เมืองปัตตานี เมื่อ 31 ส.ค.51 - ยิง จ.ส.อ.สุรชัย ก้าวประเสริฐ ภายในปั๊มเอสโซ่ เมืองปัตตานี เมื่อ 21 มี.ค. 52 ยิงนายยะโก๊ป หร่ายมณี โต๊ะอิหม่ามมัสยิดกลางจังหวัดปัตตานี เมื่อ 11 ต.ค.53 - ยิง ทหารร้อย ร 1523 ถนนเลียบสะพานตะลุโบะ เมื่อ 4 ม.ค.2556 ส่วนปืนอีกกระบอกคือ AK102 หรืออาก้าร์เคยก่อเหตุมา 1 คดี คือ ยิงหม้อแปลงไฟฟ้า ต.ตาแกะ อ.ยะหริ่ง ปัตตานี เมื่อ 23 ก.พ.56
- 8 -
ถึงแม้ว่าอาวุธปืนทั้ง 2 ชนิด จะมีใช้เฉพาะแต่ในหน่วยทหารพราน กับ กลุ่มก่อความไม่สงบ ก็ตาม ยังไม่อาจชี้ชัดว่าเหตุร้ายในครั้งนี้เป็นฝีมือของใคร สรุปได้แต่เพียงว่าผู้ก่อเหตุใส่ชุดคล้ายหรือเหมือนทหารพราน เท่านั้น