นายภัทระ คำพิทักษ์ นายกสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทยกล่าวว่า การเปิดตัวศูนย์เฝ้าระวังเชิงองค์ความรู้สถานการณ์ภาคใต้ เป็นผลสืบเนื่องจากการตั้งศูนย์ข่าวอิศรา สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย ซึ่งครบรอบ 1 ปีไปเมื่อวันที่ 31สิงหาคมที่ผ่านมาเพื่อทำงานเกาะติดอยู่กับสถานการณ์ภาคใต้มายาวนานหนึ่งปีเต็ม การตั้งศูนย์ข่าวอิศราขึ้นท่ามกลางสถานการณ์ไฟใต้ ก่อให้เกิดการสะสมองค์ความรู้ต่างๆไว้มากมาย เพียงแต่ไม่ได้มีการสังเคราะห์ข้อมูลซึ่งยังไม่สามารถนำไปใช้ได้

ทั้งนี้ข้อมูลสถานการณ์ 5 อำเภอในจังหวัดสงขลาจากถ้อยแถลงของ น.พ.สุวัฒน์  วิริยพงษ์สุกิจ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลเทพา อ.เทพา จ.สงขลา ตัวแทนจากชมรมแพทย์ชนบท ระบุว่า เมื่อพิจารณาความถี่ของเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจะเห็นได้ว่าทั้ง 5 อำเภอของสงขลา คือ หาดใหญ่, จะนะ, เทพา, สะบ้าย้อย และนาทวี มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

เครือข่ายรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ภาคใต้  ร่วมกันจัดการประชุมวิชาการรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ในส่วนภูมิภาคประ จำปี 2549 ในหัวข้อ “ก้าวข้ามพรมแดนแห่งความรู้ : การเมือง ศาสนา วัฒนธรรมและพลังแห่งท้องถิ่นภาคใต้” โดยมีนักวิชาการรัฐศาสตร์ทั้งในและต่างประเทศ ร่วมถกปัญหาและทางออกของปัญหาเหตุความไม่สงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้อย่างคับคั่ง ที่โรงแรมซี เอส ปัตตานี ระหว่างวันที่ 7 - 8 กันยายน 2549       
 

บทความสัมมนา "ปัญหาความรุนแรงในจังหวัดชายแดนภาคใต้กับรัฐไทย" โครงการสันติวิธี ความรุนแรง และสังคมไทย (Nonviolence, Violence, and Thai Society) ปีที่ 1 ร่วมจัดโดย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร และคณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์  เมื่อวันที่18 - 19 สิงหาคม 2549